LOBOS DE MAR | «Se fosen ao Gran Sol, ninguén diría que o peixe é caro», subliña Antón Teixeira, mariñeiro xubilado e supervivente da galerna de 1961
22 jun 2019 . Actualizado a las 05:00 h.Gústalle tanto «a vida do mar» que a mes e medio de cumprir 82 anos vai en bote ás luras na ría de Viveiro, «e mira que me berran na casa, pero estou contento alí, pásoo ben». Mariñeiro xubilado hai case trinta anos, Antón Teixeira Batista é o último con vida dos nove superviventes do Todos los Santos, un boniteiro no que morreron cinco homes na galerna de 1961. Aquel temporal «brutal» do 12 de xullo botou a pique a vinte barcos no Cantábrico, tres de Celeiro e un de Espasante, e levouse a oitenta homes, trinta celeireses e dos arredores dese porto de Viveiro.
Na confraría, no local de xubilados, ao lado do Monumento ao Náufrago, polas vítimas daquela traxedia e polos falecidos no mar, lembra cando empezou de boteiro con catorce anos na praia de Celeiro. Pouco tardou en embarcar, «na lancha de José Hilario, ao chicharro». Tamén, entre outros moitos, nun vapor de Celeiro, o Marité, «embestido por un mercante que non se foi do noso costado ata que veu o día, partiunos a vara do bonito, pero non pasou nada».
Tiña 23 anos cando viviu o naufraxio do Todos los Santos. «Marcoume a vida para sempre, pecho os ollos e vexo todo, non se me esquece nada. Xa viñamos para terra, catro ou cinco barquiños de madeira duns dezaoito metros de eslora e cun golpe de mar o noso quedou quilla arriba, rompeu a ponte...». Polo miúdo, fala daquela tarde, dos seus compañeiros, dos seus descendentes e reflexiona: «Pasei outras galernas parecidas a esa, pero en barcos de trinta metros e de ferro, e non había problema».
Menos coñecido é outro «susto» que Antón superou uns anos despois, en Ondárroa, pescando anchoa no San Cándido. Mandados polo patrón, el e outro mariñeiro achegábanse a terra nun bote, a coller pedras para lanzarlle ao peixe e impedir que se escapara da rede. «Iamos vogando, unha onda envorcou o bote e quedamos debaixo, eu enganchado ao tolete polo cinto». Ao pé dun colexio e do cuartel da Garda Civil, desde a costa «un home tirouse ao mar, deulle a volta ao bote e axudounos. Era un cura, pódesme crer». Escolares e garda civil asistían ao rescate. «‘Ustedes no tienen pinta de contrabandistas’, díxonos o capitán da Garda Civil, que era de Sarria». O clérigo levounos a súa casa: «Deunos roupa e queríanos levar ó San Cándido, pero cando volvemos á praia o bote estaba achicado e os pícaros aguantando del».
Noruega, Canadá, Xapón...
Tamén probou na mariña mercante. «Durante dous anos e pico, cando tiña entre 35 e 40 anos, naveguei por Noruega, en tres barcos: un mixto, un petroleiro pequeno de 14.000 toneladas e nun graneleiro de 20.000 toneladas a Canadá, Xapón...», conta.
«Cambiou moito a pesca, os barcos, a forma de pescar, e nin así a xente nova vai ao mar, escápalle, pero aínda hai quen ten interese polo mar; por exemplo, o meu neto Bruno, patrón de altura», mentres o outro, Brais, «está nos eólicos, na India, onde hai unha pobreza moi grande».
O fillo de Antón tamén seguiu os seus pasos na pesca, «pero tivo que retirarse por problemas do corazón, traballa na lonxa de Celeiro». Se fose mozo, sería mariñeiro? Non dubida: «Foi o estudo que tiven, pero si, a miña vida foi o mar, gañabas diñeiro, estabas contento...». Cando a falta de relevo xeracional trae en xaque á pesca, pon o acento nunha incontestable realidade: «Para comer peixe ten que haber quen o pesque, e no mundo fan falta mariñeiros, labradores, estudantes...».
A quen lle parece caro o peixe, este lobo de mar de Celeiro dille: «Se fosen ao Gran Sol e visen canto se traballa, ninguén diría que o peixe é caro. Aínda que hoxe os barcos son unha marabilla, non a miseria de antes, todo ten o seu gasto e hai que pagalo».