«Rememoro aqueles veráns, os turistas mesturábanse cos veciños»«lires naceu arredor dunha das rías máis pequeniñas do país»
31 may 2019 . Actualizado a las 08:59 h.O bautismo da zona como Costa da Morte foi a finais do século XIX, baseándose máis nun sentimento romántico ca na realidade. Os escritores ingleses e a prensa da época comezaron a utilizar o termo, xustificando en certo modo a cantidade de naufraxios que acababan con barcos da súa bandeira. Pero a lenda comezara a tecerse xa na época dos romanos, que coñecían marabillosamente as nosas costas, parte da ruta do estaño que dominaban. Foi por iso polo que aseguraban que nestas augas vivían monstros e bestas mariñas que dificultaban a súa navegabilidade, unha artimaña coma outra para afastar os cartaxineses.
O mar, está claro, sempre foi unha das mellores portas de entrada á Costa da Morte. Pode ser inicio e tamén final, o Finis Terrae. O Camiño de Fisterra é unha ruta milenaria, anterior ao propio Camiño de Santiago, un percorrido pre-cristián no que se buscaba o lugar onde morría o sol, punto de nacemento de moitas preguntas transcendentais. No Cabo Fisterra construíuse un Ara Solis, altar que venera o astro rei.
Xa que buscamos o romanticismo, prefiro pensar que o nome da Costa da Morte vén dado precisamente por ser o leito final do sol. Quizais sexa por iso que os lindes primitivos deste territorio fosen expandíndose co tempo, facendo que medre, tamén, a súa riqueza.
A Costa da Morte é un país en pequeniño con moito encanto, atraente desde tempos inmemoriais. Podemos presumir nel de arquitectura civil e relixiosa que fala da nosa historia. Pazos, cruceiros, igrexas, capelas, pontes... De patrimonio natural: ríos, mares, campos, herbais, montes, praias, soutos e cons. De gastronomía, por suposto. Gozamos de produtos do mar e da terra con sona propia pola súa calidade.
Aínda gardamos espazos nos que non existe a aglomeración, pequenas praias recónditas nas que sentir o mar con toda a súa bravura. Outeiros nos que podemos deitarnos a observar as estrelas. Hoteis modernos e con todos os luxos e establecementos rurais co maior dos encantos.
Pasei os veráns da miña vida en Lires, unha aldea que naceu arredor dunha das rías máis pequeniñas do país. Xa daquela había turistas. Aloxábanse nas casas dos veciños ou acampaban nos terreos. Foi un dos lugares que viu nacer o turismo rural.
A praia da aldea aparecía e desaparecía segundo ditaba a marea, pero a ribeira seguía atraendo aos pescadores á busca de troitas na boca da ría, de robalizas no mar, e aos que gabeaban polas rochas para coller mexillóns ou percebes. O paseo ata o final da praia, co seu solpor como peche, sempre tivo adeptos. Ata o cemiterio era digno de admirar polos foráneos. Na Costa da Morte temos exemplos ben orixinais.
Aínda hai quen conta as lendas da Santa Compaña, quen abre e usa os cabaceiros, quen fala dos muíños... Seguimos a ser un país que usa a palabra, que cre na palabra... Somos de palabra. Estamos feitos de auga e brétema e tamén de terra, esa onde despedimos os nosos mortos. Volvo a vista atrás e rememoro aqueles veráns, tan lonxe, tan preto. Os turistas non eran tal, mesturábanse cos veciños, compartiamos vida.
Hoxe os establecementos hostaleiros mudaron, medraron, multiplicáronse, modernizáronse, adaptáronse. Aprendemos a valorar a nosa artesanía propia. O turismo medrou. Os servizos na zona tamén. Deles, destacaría o hospital, os múltiples museos, as salas de cine, o comercio...
Diferente
O turismo é diferente. Algúns chegan en busca dun aspecto específico, moi concreto. Outros aínda caen aquí por casualidade. Pero hai algo que non cambia. Todos quedan atrapados. A ventá desde a que miramos e nos achegamos ao mundo é diferente, única. Hai unha maxia especial que consegue atraer a atención dos que pisan esta terra. Ti non a coñeces aínda?