Roupas e vagalumes

Miguel Mato Fondo O LECTOR DO PARAÍSO

CARBALLO

18 oct 2017 . Actualizado a las 05:00 h.

Alguén, unha amiga se cadra, retratou un tendal de roupa. Unha corda tendida entre os toros de dúas árbores novas. Esveltas como abidueiras, a carón dun camiño que pasa a rentes dunha casa labrega. As nais tendían a roupa polas mañáns, a roupa lavada de noite coas súas mans, despois dos días e dos cansanzos. A roupa branca, os lenzois, os grises, a roupa vermella, verde, azul.

Nalgún cadro de Munch tamén hai roupa tendida. Lonxe da visión realista, hai un contraste entre luz e sombras, tan nórdica. En Munch sempre hai unha atmosfera pesada, dramática, ausente a gracilidade dos impresionistas franceses. Nos tellados vermellos de Pisarro, nas súas árbores floridas, hai tendais de roupa. Ou imaxinamos que os hai, que ven ser o mesmo. As cores impresionistas iluminan nos tendais das hortas. As roupas entre as maceiras, a secar na sombra ferida por delgadas raiolas, como fíos que acoitelan a roupa. Os tendais de roupa eran pinturas en movemento. Naquel entón, moito lonxe das nosas hortas, das nosas humildes roupas e das nais que as tendían, os americanos Pollock e Tobey andaban a inventaren a action painting. Os tendedeiros erguidos polo vento querían voar, ir moi lonxe, alén das hortas e dos camiños, como aves migratorias ao rematar o inverno. Os panos levados polo vento tiñan un aquel vagamundo.

Nos xardíns, nas silveiras das beiras dos camiños, nas sebes das hortas, colliamos vagalumes nas noites de primavera. Adornabamos o cabelo con eles, eramos fadas que brillabamos na noite coas pequenas e intensas luces. Era un misterio descubrir o verme de lus, co seu ventre luminoso. Os vagalumes sinalaban os camiños entre as tebras, pequenos astros no firmamento obscuro e vexetal das silveiras. Decoraban os ribazos con aquelas luces que agora lembramos azuis, verdes, remotas.

Algúns poetas evocaron os vagalumes. Xosé María Cabada Vázquez titulou un libro, Vagalumes. E Crecente Vega, no seu Codeseira. Sempre tivemos o aquel de contemplar un cadro onde os cantos das ras, os latidos dos cans en lonxanas aldeas, o apagado son do mar que escoitaba desde a xanela do meu cuarto, o recendo do cabrinfollo, tivesen alí a súa voz, as súas cores. E no recanto máis agochado das silveiras, brillasen os vagalumes. A pequena luz dos vagalumes eran os astros dos ceus nocturnos Vangogh. Esas noites estreladas con remoiños de vertixe.