Falando cunha amiga, caín na conta de que levamos oficialmente máis de oito anos en crise. Lehman Brothers, 15 de setembro de 2008. E aí acordeime de tanta teoría económica como teño oído naqueles primeiros tempos: que se a crise remataría en 2011, que se en 2012, que se en 2013, en 2014... Un día, no medio daquel continuo trebón de novas deprimentes sobre primas de risco, accións preferentes e recortes de gasto público, pregunteille a Roberto Noguerol:
-Róber, ti cando pensas que vai acabar toda esta desfeita?
E el que, ademais de xornalista, ten algo de filósofo chantadino, contestou con esa lucidez que o caracteriza:
-Pois... non sei... pero igual hai que vivir un pouco. Poida que sexamos demasiado vellos cando acabe isto.
Tiña razón, os anos foron pasando e a crise (as crises) segue aí, coma o dinosauro no conto de Augusto Monterroso. E falo de crises en plural: ideolóxica, institucional, económica, social, ambiental... Vivimos tempos de transición e de contradicións, que sempre son máis convulsos en momentos cruciais da historia (aquí é aplicable aquilo de que o vello non morre e o novo non acaba de nacer).
É un parto difícil e os medios de comunicación non son alleos ás turbulencias: latexan, con maior ou menor fortuna, canda el. Así que neste febreiro luxado polos asasinatos machistas, por sentenzas xudiciais nada exemplares e pola decadencia absoluta do sistema, de súpeto hai un pequeno claro polo que entra unha raiola de luz. A revista Nature, unha das máis prestixiosas do mundo, vén de facer público que a corenta anos luz de distancia (unha absoluta nimiedade nestas cousas do universo) hai sete planetas similares ao noso. Os científicos sosteñen que tres deles estarían en «zona habitable» ao respecto da estrela arredor da que orbitan (Trappist-1). É dicir, sería posible a existencia de océanos na súa superficie e isto aumentaría a probabilidade de que albergasen algún tipo de vida.
Os medios de comunicación de todo o mundo fixéronse eco da nova extraplanetaria. Non é para menos. Por moito que esteamos inmersos na ditadura dos días, do instante, o ser humano ten unha curiosidade enorme por aquilo que cantaba Siniestro Total: «Quiénes somos? ¿De dónde venimos? ¿Adónde vamos? ¿Estamos solo en la galaxia o acompañados?».
Cando a banda viguesa publicou o álbum Menos mal que nos queda Portugal, eu aínda non cumprira os once anos. Naquela altura da miña vida pensaba no futuro bastante máis que agora. E, aínda que o 2017 estaba moi, pero que moi lonxe, non tiña a menor dúbida de que chegado ese ano o ser humano xa tería posto o pé en todos os planetas do sistema solar. Incluso sería moi posible que tipos coma min fosen pasar unha fin de semana á lúa, coma quen vai comer unha caldeirada a Camariñas.
Pois non, aquí estamos neste 2017, con familias que ao sitio máis lonxe ao que aspiran chegar é a fin de mes e vendo a lúa tan afastada coma cando eu a vía dende a placa da nosa casa. Mais a pregunta é a mesma que naquel 1984: De verdade somos tan especiais para sermos os únicos nun universo (ou multiverso) do que apenas sabemos nada? Eu non o creo.
Outra cousa, como dixo o astrofísico Stephen Hawking, é que, de haber vida «realmente intelixente» noutros planetas, teñan o máis mínimo interese en contactar cunha civilización como a nosa.
Ao fío da noticia da descuberta dos novos planetas, o xornalista cercedense José Casás deixa un comentario mordaz e luminoso: «Ai, como se dean ben os arcolitos!». Non atopo mellor síntese para este tempo depredador, inzado de sombras de dinosauros (carnívoros, dos que non reparten nin as sobras).