Carballo: «A falta de cotas vai traer máis variacións nos prezos do leite»

Francisco Sineiro (Santiago, 1949) foi conselleiro de Agricultura e é profesor do departamento de economía aplicada, na área de política agraria, la Politécnica de Lugo e mañá ofrecerá unha charla sobre a produción sen cotas en Fonteboa, a partir das 19.30 horas, na Sala Feiraco.

-¿Como vai ser este período que comezará o 1 de abril?

-Vai traer un novo cambio sobre os que xa se produciron nos últimos anos. O que se pode dicir é que a falta de cotas vai traer máis variacións nos prezos. Un aspecto importante para dar estabilidade son os contratos, que deben ser de máis dun ano e negociados entre o gandeiro e a industria.

-¿Como se poden preparar os gandeiros?

-Desde que se comezaron a aplicar as cotas ata o de agora a produción de leite en Galicia duplicouse e iso dá mostra, por unha banda, do potencial que temos e da adaptación que houbo por parte desas explotacións á nova situación. Hai dous elementos importantes cara o futuro. Unha é que na produción de leite hai que ser o máis autosuficiente posible con relación á produción de forraxes e iso significa dispor de máis terra. O segundo é que nun escenario onde o prezo do leite pode ser variable, hai que ter máis coidado nos investimentos e realizar aqueles aos que se vai poder facer fronte veña un ano máis favorable ou máis desfavorable. Si que é unha cuestión importante a dos investimentos e eu penso que para o futuro hai que mirar máis os papeis e ver como van as cousas. Antes de facer unha adquisición ou unha obra hai que coller lapis e papel e pensar un pouco.

-¿A industria está preparada para absorber todo o leite que se vai producir?

-Eu vexo máis incerteza por parte da industria que por parte da produción. Creo que as nosas explotacións están en condicións de poder seguir facendo melloras. O consumo interno de produtos lácteos en España está por enriba dunha terceira parte da produción actual. Teriamos mercado sen necesidade de exportar. O feito de que desaparezan as cotas non quere dicir que non teña que haber certa regulación da produción.

-Pero a nosa industria non ten moita capacidade exportadora.

-Aínda que as exportacións españolas chegan case ás 900.000 toneladas, hai un mercado interior importante. As importacións son algo máis de 2,5 millóns de toneladas, que é case a produción do conxunto de Galicia. A industria pode e tratar de desenvolver ese mercado. O aumento da produción pódese establecer en tres escalas. Parte das importacións que antes facían de leite crúa doutros países está sendo substituída. Hai que tratar de obter produtos industriais que non van para o consumo directo e son utilizados en outras empresas alimentarias, como o leite en po e a manteiga. A terceira e máis difícil sería intentar de substituír parte das importacións de queixo por unha fabricación interior. Aquí son necesarios esforzos importantes.

-¿Preocúpalle a supertaxa?

-Penso que se chega a habela, que pode ser, vai ser bastante inferior á que o ministerio estivo calculando. O exceso vai ser pequeno, pero pode provocar problemas para un grupo reducido de explotacións porque, unha cousa que tampouco entendo, primeiro teñen que compensar todas as explotacións cun exceso da cota inferior a 300.000 litros e ao final os que a teñen superior, o que significa que aínda cunha supertaxa pequena unhas poucas explotacións están expostas a unha multa relativamente importante.

-¿Como deben ser os contratos?

-É unha responsabilidade do ministerio que se cumpra unha norma que se pon. Os contratos deben ser por un mínimo dun ano e negociados. O propio decreto ten una pequena trampa porque se o gandeiro renuncia a un ano pode ser menos tempo. Na práctica a industria levou dous papeis, un coa renuncia que tiña que firmar o gandeiro porque senón non lle recollían o leite e outro feito só pola industria.

-¿Confía na modificación?

-A ver... O primeiro é que se cumpra o que hai agora e que na modificación se inclúa o volume da recollida, que é importante en ausencia de cotas. Tamén é fundamental que exista un mediador independente para que no caso de que non chega a haber acordo se impoñan unhas condiciones transitorias. Tamén debe existir a posibilidade de solucionar os conflitos por medio dun arbitraxe para non esperar a unha resolución xudicial que tardaría e invalidaría o funcionamento dos contratos. Estas condicións non son nada do outro mundo e estanse a seguir en Francia desde hai uns anos.

-Sempre cargamos contra a industria.

-Habería que entenderse entre produtores, industria e distribución, pero a parte máis débil é produción. Precisamente a normativa de contratos o que trata é de equilibrar a negociación que poden ter as gandeiros e a industria a través das organizacións de produtores.

-Pero moitos prefiren negociar pola súa conta.

-Na práctica as organizacións teñen dificultades para funcionar debido a que o ministerio permite que un gandeiro que ten dada a súa firma para que negocien no seu nome coa industria teña que tratar individualmente coa industria.

-É a distribución

-Tampouco se poden organizar ben as relacións entre produtores e industria senón se organiza tamén as da industria e a distribución, que ten unha capacidade de negociación moi superior. Competencia déixalles que o leite se utilice como un produto reclamo, o que é moi prexudicial. Non ten sentido que sendo España un país deficitario en leite as marcas brancas estean 15 céntimos más baratas que en Francia.

Francisco sineiro garcía profesor de economía aplicada da politécnica de lugo

«Antes de facer investimentos hai que coller lapis e papel e pensar un pouco»