Vivir onda el marcaba o tempo de ocio
30 nov 2014 . Actualizado a las 05:00 h.Ata os vinte anos eu vivín a carón do río Grande. E iso marcaba. Alomenos o tempo de ocio, porque a maior parte deste, por non dicir todo, transcorría nas beiras do río... ou dentro del. Vivía na chamada Casa da Fábrica, na Piroga, que era propiedade de Claudina Romero (irmá do bispo Romero de Lema), porque miña nai fora traballar nela cando eu tiña só catro meses. Era unha fábrica de madeira pero tamén de luz, pois tiña unha turbina que polo día movía as máquinas do serradoiro, pero ao caer a noitiña facía virar un xerador de corrente.
Estamos nos anos sesenta e aínda Eléctrica do Xallas non absorbera todas estas pequenas centrais hidroeléctricas (como logo lle pasou a ela). Era unha luz tenue, pálida, de 125 voltios, que comparada coa dun led de última xeración, parecería ridícula, pero era a luz que iluminaba a unha parte das casas de Baio así como a uns primitivos farois da Piroga. E para mover dita turbina había unha canle, que despois da presa de Baio, se desviaba para levar a auga á fábrica. Esta canle pasaba xusto por debaixo do meu cuarto e todas as noites eu adurmiñaba co monótono virar da turbina. Era un son ronco, que podería semellar molesto, pero o curioso do caso é que nos días de inverno, cando había enchentes e a turbina quedaba anegada e paraba, eu non era quen de conciliar o sono.
Limpar a rella
A canle dispuña dunha rella de ferro que tiña a función de evitar que obxectos grandes obstruísen a turbina e a estragasen. Ás veces encomendábanme que limpase a rella e para min era esa unha tarefa emocionante, porque en ocasións, a auga traía pequenas sorpresas: un balón que lle caera a un rapaz, vai ti saber onde, un soldadiño de plástico ou un cochiño, cousas que aos ollos dun neno eran un pequeno tesouro. Pero, o de verdade divertido era percorrer as beiras do río que por aquí transcorría circundando a enorme finca propiedade da fábrica. Estaba a finca toda rodeada de árbores froiteiras, amais das características árbores de río (ameneiros, salgueiros...). Acompañábame nestes paseos o meu grande amigo Suso (de Mira) e esas exploracións na nosa mente infantil, influída polas películas que ás veces viamos na televisión, pouco menos que semellaban as exploracións de Livingstone polo río Nilo. Xa na nosa adolescencia (nos anos setenta) construímos unhas balsas de madeira e latas de aceite Giralda (si, aquelas de dez litros) nas que fomos perfeccionando o seu equilibrio a costa de máis dunha molladura no río. E así fómolas denominando pomposamente Giralda I, II, III.... Con esas balsas percorríamos todo o tramo do río comprendido entre a presa e As Afriantes, un remanso do río ao que acudían bañarse os rapaces da Braña e de Baio Pequeno, que nalgunha ocasión, como era de esperar, roubaron algunha das nosas prezadas propiedades. Nesta zona das Afriantes había no medio do río unha pequena illa, que na nosa imaxinación, neste caso desbordada pola lectura da Illa do tesouro, converteuse nun particular niño de piratas.
Así, nunhas vacacións de verán (porque daquela, tanto Suso coma eu, estabamos internos facendo o Bacharelato) decidimos que, coma bos corsarios, tiñamos que ter o noso propio tesouro. Recadamos canta quincallada puidemos: bólas das botellas de gasosa e de anís (perlas) e sobre todo pedrería dunha lámpada vella (diamantes) e todo foi parar ao fondo dunha caixa de latón, a cal soterramos logo no centro da illa.
Comezou o curso no outono e tras do outono veu o inverno... e as riadas. Cando no verán seguinte volvemos á illa para rescatar o tesouro, non había rastro del. Quixemos pensar que outros piratas, máis listos ca nós, nos asexaran e roubaran o noso prezado botín. Por iso cando lin Costa do solpor do amigo Cheíto, non puiden menos que sorrir perante a idea de que eu fora un digno sucesor das aventuras do grumete Jim Hawkins pola Costa da Morte.
E aínda hoxe, tantos anos despois, cada vez que paso a carón do río Grande, non podo menos que sentir algo de morriña por aqueles tempos que vivín a carón del e o moito que gocei con iso. Un día, hai disto pouco tempo, falando con Suso, relembramos estas aventuras e, comparando co xeito de divertirse da xuventude de hoxe (típico comentario dos que xa temos unha idade) non puiden menos que exclamar: «Nós si que o pasabamos ben».
Ricardo Vigueret Gil (Baio, 1958) foi presidente de Adro e é un dos fundadores, aló polo 1984, da compañía de teatro Badius de Baio, da que é presidente. É tamén fundador e director do grupo En feminino e singular do instituto Maximino Romero de Lema, no que é docente.