«A nosa autoestima como pobo é tan importante como a autoestima propia»

La Voz CARBALLO |

CARBALLO

La familia, en primer lugar; su trabajo como psicóloga y la música son lo más importante para la voz de Xocaloma

05 jul 2008 . Actualizado a las 02:00 h.

Cristina Abelleira Probablemente algunos carballeses no identifiquen a Dolores Platas Penedo cuando se cruzan con ella por la calle, pero seguro que casi todos serían capaces de reconocerla por su voz. Hija de emigrantes, Loli Platas fue criada por sus abuelos y por una tía materna, «que foi como unha segunda nai», en la casa familiar de la rúa da Saúde. Todavía mantiene el contacto con amigos de la calle con los que compartió juegos. «A infancia é moi importante. Na infancia arraiga parte da personalidade e arraiga moito a base da felicidade e tamén a base da tristeza. Son sentimentos que che quedan aí. De feito, moita xente despois búscaos porque necesita encontrarse, volver a sentir realmente o que é. Iso aquí falla moito, porque é como se caese unha bomba, sen matar a ninguén, e deixase un pobo totalmente diferente ao que era».

Dentro de ese Carballo «que agora está descoñecido» y que ha perdido sus señas de identidad, uno de los pocos vínculos que encuentra con el pasado está en las escuelas del jardín. «Aquí estudaron miña nai e meus tíos. Miña tía, coa que vivín, tiña moi bos recordos da escola. Contoume que unha vez apareceu unha granada. Ese día, meus tíos quedaran castigados, e non lles pasou nada, pero un compañeiro deles morreu ao estoupar a granada. Foi un impacto moi grande para as nais da xeración de miña avoa. A min tamén me impactou moito».

Loli Platas salió del colegio de las Hijas de la Caridad para estudiar Psicología en Santiago. Tenía claro que quería ejercer una profesión que implicase contacto con las personas, y al final optó por una carrera nueva en aquel momento y que -contra todo pronóstico, porque no parecía fácil trabajar como psicóloga en Carballo-, acabó llevándola de regreso a sus raíces. El trabajo es importante, pero su familia es lo primero. Loli Platas tiene dos hijos, Lucía y Juan Carlos, de 20 y 13 años. A los 15 años empezó a «tontear» con el que después se convertiría en su marido, el psiquiatra Juan Carlos Díaz del Valle. Y más o menos en la misma época nació Xocaloma.

La música es también muy importante para Loli Platas, «aínda -dice- que non me dedico a ela todo o que me gustaría porque creo que a función de nai é moi importante, sobre todo nunha sociedade na que parece que só podemos vivir a tope os adultos, e que os nenos, os anciáns e os enfermos quedan á parte». En este momento le apetece volver a cantar. «Eu son moi tímida, pero cando canto é como se intentase transmitir a través da voz, comunicar algo que non podería expresar con palabras ou con xestos».

Momentos de soledad buscados, conversaciones con personas que le transmiten «positividad», la lectura, los viajes que le permiten descubrir otras culturas y mirar al mar en lugares como Malpica, al que también se siente muy unida, son los rincones más personales de Loli Platas. A nivel musical «quédome -dice-co rincón moi especial de cantar en galego, porque forma parte da nosa historia. Se outros pobos tivesen unha lingua propia valoraríana máis que nós. Na música, cantar en galego tamén nos axudou a coñecer a escritores galegos, formas de pensar galegas, a coñecer á sociedade galega do pasado».

Aunque no tanto como su abuela o su tía, Loli Platas también conoció un Carballo muy diferente al actual, en el que la colada se hacía en el río de lavar y aún quedaban vestigios del balneario de los Baños Novos, «que tiña un patio moi bonito, con arcos brancos...». Y lamenta que los jóvenes de ahora, como sus hijos, no tengan esas referencias. «En xeral, creo que temos pouca autoestima como pobo, e a nosa autoestima como pobo é tan importante como a autoestima propia. Sen quererte a ti non podes querer aos demais, e aquí pasa un pouco o mesmo: se non queres ao teu pobo, non te ubicas».