Fervedoiro de parrulos nas augas interiores da ría de Noia
26 nov 2022 . Actualizado a las 05:00 h.En chegados os primeiros días do outono, as augas máis remansadas do interior da ría tornan nun fervedoiro de parrulos. Alí atopan refuxio lavancos e frisados, asubiadores e cercetas, patos cristados e mesmo exemplares de especies divagantes chegadas dende a outra banda do océano.
Os areais tornan nunha foliada de píllaras e mazaricos, de pilros, biluricos e doutro feixe de limícolas; as lameiras no abeiro da presada de cullereiros que nos últimos anos se volveron visitantes asiduos. Porén, máis alá da bocana da ría esténdese o pélago dos gregos, un mundo cuxa existencia tardei en descubrir fóra das ilustracións que amosan as guías.
Así, rematada a primeira quincena de agosto, procuro embarque nalgún porto e saio ao encontro das aves oceánicas. Atrás quedan a galanura de garzas e garzotas, as raeiras de corvos mariños grandes que secan as ás sobre as bateas e dan paso aos cristados que se empoleiran nos cons da embocadura da ría. Mar afora, malia a omnipresente pegada da nosa presenza parasita no planeta, o bulicio e as intervencións humanas que embrutecen a paisaxe afástanse coa distancia, as pardelas peitean as ondas e as gaivotas acompañan o ronsel da embarcación.
Ao reclamo do chum —o cebo para atraer as aves a base de magas, espiñazos e descartes—, acoden gaivotas de todas as especies; mesmo, cando a sorte é compañeira de derrota, as Sabine, as máis elegantes de entre todas. É daquela, cando a tripulación se achega ao frenesí, cunha ducia de olladas atentas a canto se move por riba da tona da auga.
Tras o cheiro a peixe podre, os paíños revolexan ao arredor e os mascatos deléitannos co espectáculo das súas picadas. Xunto a eles, logo aparecen as palleiras á procura da súa parte no quiñón: o abano de filibusteiras que empregan con contundencia o seu peteiro robusto para roubarlles o sustento ás gaivotas. E tanta procura teimosa, e el non traerá a recompensa dalgún fulmar, dun arao pequeno ou, chegado dende os remotos mares antárticos, dunha palleira polar?.
O arao
Acadados os meses máis crus do inverno, son outras as rarezas que atopan acubillo ao pairo de esteiros e baías: pentumeiros e mobellas, patos rabeiros e aínda algún eider a carón dos bandos de mergullóns de pescozo negro. Porén, a entrada da ría é o lugar axeitado para mirar pola que ata mediado o século XX foi a ave mariña máis numerosa do noso país: o arao. A aparición das redes sintéticas na década dos sesenta xa propiciou a desfeita: centos morreron afogados por enmalle. Mais no infausto inverno do dous mil dous, alén dos vinte mil carolos que o chapapote levou por diante, corenta e cinco mil araos sucumbiron petroleados polo verquido do Prestige.
Hoxe, pasados vinte anos des que un pobo abriu os paraugas e alzou a voz para reclamar dignidade, os máximos responsables políticos aínda están por dar conta cumprida dunhas súas decisións que non fixeron máis que converter a traxedia en hecatombe.
Pese á felonía, hai días nos que a brisa bate nos fociños e as ondas rompen contra a borda. Hai, si, momentos inconcibibles nos que a beleza te abafa e quen aperta no pescozo non é outra que unha emoción irrefreable.