Cando empezamos a ir á escola de Abanqueiro, nunha humilde casa por enriba da enorme finca e a mansión de don Guillermo, ao lado da casa dos Luros, que daba ao camiño que levaba á horta e á casona dos Borrás, a nosa primeira mestra foi dona Maruja Lorenzo. Era de Boiro e estaba casada con Manolo Piñeiro, quen traballaba nas boticas de dona Lola Blanco e don Ángel Carbajosa Maestre. Mais no seguinte curso contamos coa presenza dunha moza e guapa mestra de Santiago, que se hospedaba nunha casa do Monte de Exipto.
Naquela escachizada, húmida e fría aula había alumnos de moi diferentes idades. Os maiores ocupaban as poucas mesas con pupitres que se situaban na parte de atrás, mentres que diante sentaban os máis pequenos nos banquiños ou banquetas que previamente tiñamos que traer das nosas casas. Aínda agora, ben de anos despois, experimento un sentimento semellante á culpabilidade polo noso asilvestrado comportamento con aquela fermosa muller. Mais nunca ninguén a quixo golpear, nin o fixo, nin tampouco fomos crueis con ela. Aínda que si pesados e falcatrueiros en exceso.
Arestora, coido que todos, sen excepción, estabamos namorados dela. Facerlle trasnadas era o noso xeito de manifestarllo, de reclamar a súa atención. Se naquel tempo se dese a casualidade de que a tivésemos visto bañarse no mar de Subiglesia, toda a nosa brutana e suposta virilidade quedaría co cu ao aire, ou se tería derretido coma un terrón de azucre nunha cunquiña de café. Naqueles días nos que a amabamos en secreto, aínda estabamos a anos luz de imaxinarnos o que máis tarde sería emborracharnos cos amigos até o amencer, e tamén da historia ateigada de paxaros que aconteceron nos mellores momentos das nosas vidas, daquelas noites de goce e pracer nos que a carne brillaba na escuridade, no medio dun milleiral á volta das festas de verán.
Cando nos anos universitarios me topaba con aquela mestra da nosa infancia polas rúas de Compostela, sempre baixaba a cabeza: sentía unha vergoña e unha culpa tan intensas e abafantes coma intentar encher os pulmóns logo de subir o monte Pedroso. O remorso atormentaba o meu corazón... Aquela muller, farta das miñas trasnadas, botoume da escola. Despois de cumprir o castigo imposto polo meu pai, o ano seguinte empecei ir á escola de Boiro, no grupo Martín Gómez. Pero durante moito tempo vivín atribulado polos trapos sucios da miña infancia, polo río das miñas bágoas interiores, augas pasadas que axitaban un peito xa adulto. Por entón, aínda non aprendera que a ciencia do amor nunca é exacta.
Mais fronte á falta dun explicación razoable, estaba a cura do recordo. E lembro todo aquilo mentres contemplo no espello do río o meu corpo totalmente nu, aquí, neste recanto agochado entre as árbores, enriba dos pasais que hai un pouco máis abaixo da ponte de Teaño.
Baixo o limpo ceo de agosto, ao mirarme, vin o reflexo do neno indómito que fun naquel tempo tan lonxano, un pequeno príncipe salvaxe sen palacio nin reino, nin tampouco unha Ofelia pola que chorar ou sentir nostalxia. E, de súpeto, estremecínme na silenciosa soidade daquela paraxe onde se escoitaba a lenta melodía da corrente, alumeada pola posta do sol.
Sentado na marxe do cauce, entre os fieitos, recordei e recei: meu pai morreu dun cancro nun día morno do inicio de decembro. Agora xace no cemiterio de Abanqueiro, a carón do mar do que viviu. Á miña idade vou cos ferros oxidados de todos os meus fracasos a levarlle flores todos os meses de novembro, ao caer a tarde, no atardecer de todos os defuntos.