22 ene 2022 . Actualizado a las 05:00 h.
O xinete que na Apocalipse representa á peste vai lanzando frechas indiscriminadamente, e a marca desas manifestábase nos doentes como bochas escuras que acababan por magoar algún órgano vital. Cando a Igrexa tivo que buscar a alguén que intercedese contra ese mal, pensou en san Sebastián, a quen se representa co corpo lacerado polas frechas con que foi cribado e que, a pesares de telo deixado por morto, puido sobrevivir. Naquel primitivo santoral medieval non había ninguén máis adecuado para interceder, parecía que cando este santo avogase en favor do doente, ben podería facelo desde a súa propia experiencia e iso convencía ós devotos. Pero a enfermidade non era doada de curar e por moito que el puxese da súa parte, non sempre se acadaba o beneficio da cura, e polo tanto, como non daba abasto contra ese mal, buscáronlle axudantes nas figuras de san Miguel ou da mesma Virxe María que facían o que podían porque non era a súa especialidade. Ata que apareceu san Roque, primeiro a nivel popular e logo xa canonizado pola Igrexa, para darlle o cargo oficial, quen ademais sufrira en propias carnes a peste que asolou Europa a finais do século XIV, e colocárono, co seu canciño lambón, presidindo camiños, pontes e portos, como en Vilagarcía, Betanzos ou na mesma porta de entrada a Viveiro, para que cada persoa que a cruzase o fixese baixo a protección do santo.
San Roque, coma quen non quere a cousa, foi desprazando a san Sebastián da devoción popular, pero como tampouco é de bos cristiáns ser desagradecido, en moitos lugares aínda podemos ver ós dous en compañía, cóbado con cóbado, os dous compartindo altar e peaña, os dous intercedendo, cada un ó seu xeito, en favor do devoto.
Do antigo culto a san Sebastián, cuxa festividade celebramos cada 20 de xaneiro, quedan restos etnográfico-relixiosos que hoxe son un atractivo turístico, como os fachóns de Castro Caldelas, reminiscencias dun sistema profiláctico mediante o que se percorrían as rúas afumando o aire e paseando ó santo.
