«Hai clases que se apoderaron do país: a igrexa, os militares, os políticos»

Manuel teira

BARBANZA

Regueira móstrase preocupado pola destrución do patrimonioDomingo Regueira Arqueólogo e acuarelista

27 may 2016 . Actualizado a las 05:00 h.

Palmeira é un universo único, que respira e que está dotado de personalidade propia. A tarde cae sobre veladuras neboentas, entre unha atmosfera confusa e inquietante que deita a carón dunha ría silenciosa, onde se gardan os segredos máis misteriosos, a illa de Rúa, a Tixosa, a praia encantada do Baluarte... e que nos serven de antesala a esta Santorini da ría da Arousa, Palmeira, en perfecta recalada. E instalados nun cadro de Urbano Lugrís, conversamos con Domingo Regueira, que nos recibe no seu estudio, aberto coma un gran mar de íntimas buguinas, onde ese Urco mitolóxico e amigo transforma o seu espírito creativo e de gran falador.

Enigmático, ecléctico, curioso, artista, a arte a Domingo conferiulle ese instinto observador, que nos anticipa un mundo de imaxinación e ás veces desemboca nunha simbiose pragmática, necesaria, para entender os porqués. Temos curiosidade en que nos diga como foron os seus primeiros pasos no mundo da arte e dinos que as súas primeiras experiencias estéticas viñéronlle ao través das láminas e do contacto coa talla da madeira no taller do seu irmán. Unha vez licenciado da mili, matricúlase na Escola de Artes e Oficios da Coruña, na que retoma os contactos de afecto co escultor Ricardo Dávila, a quen, nesa sorna que dá a boa amizade, retrata polos Cantóns da cidade coruñesa, vestido cun abrigo de oso e, xúrame en secreto, que nunca o escultor levaba nada por debaixo. Alí, por man de Ricardo, coñece ao director da escola, Mariano García Patiño, e xa moi axiña os mestres comezan a delegar nel as clases de descritiva e modelado. Fala con paixón desta época, resalta o moi bo ambiente que se vivía na Escola, onde se gozaba dunha especie de concordia familiar, e di, convencido, que a arte, como a música, amansa as feras e predispuña os alumnos á reflexión.

Son os anos setenta do século pasado; retrata unha cidade incipiente no eido artístico, con sinais de cambio pero moi conservadora, aínda que xa proliferaban algúns grupos de artistas que bebían das vangardas, con proxectos innovadores, coma aquela exposición no recibidor do edificio do Concello, na que se mostraba, para pasmo dos presentes, unha rede con peixes podrecendo (a arte povera transgresora); ou a presenza vital e revulsiva de Jun Vasco e Paco Zapata, artistas amigos e mortos prematuramente nun accidente de tráfico. E entre estes artistas coruñeses, atopábase o escultor Mon Vasco, un dos precursores do grupo Atlántica, e tamén morto moi novo.

Estamos interesados, en cal pode ser para un artista tan polifacético a súa disciplina favorita: el apúntanos que se move ben en todas, pero é a acuarela unha das súas preferidas, e nesas augadas aínda hoxe segue a sentirse moi a gusto. Recoñece que fixo algunha exposición, con éxito de público e venda importantes, e, neste senso, significa a necesidade dunha maior sensibilización co mundo da arte, na que a sociedade participe dela e reverta creando novos valores estéticos.

Outra das grandes paixóns de Domingo Regueira foi o seu compromiso co estudo e a defensa do patrimonio arqueolóxico na serra do Barbanza: di sentirse atraído polo enigmático, por esas sensacións gratas e arcanas, e, sobre todo, pola emoción de saberse neses vestixios que pertenceron a unhas civilizacións que un día existiron neste territorio: «Sénteste alí, na Casarota do Fusiño, nas necrópoles dos chans do Barbanza, no dolmen de Axeitos, en Baroña, ou no castro da Cidade, como se foses o primeiro que pisaras aquilo». Como bo defensor dos nosos valores móstrase preocupado polo deterioro do noso patrimonio, e confíanos que esta desidia non ten parangón, pois que a estas alturas seguimos sen cartas e mapas arqueolóxicos que freen, dunha vez, a destrución do noso legado arqueolóxico. Domingo, nese agnosticismo que o sustenta, fala dunha man negra que está empeñada en destruír «o noso patrimonio pagán».

Preguntámoslle que é o Barbanza para el, este territorio que sempre exerceu nel unha fascinación case mística. Como namorado da obra de Valle-Inclán, respóndenos, cun bo símil da autoría do creador das Sonatas, que «se entendeses o que é un gran de trigo, entenderías o que é o Barbanza para min». Este é o meu universo especial, unha parte importante dos meus soños e da miña existencia vital.

Non podíamos abandonar esta conversa tan grata sen querermos saber de Domingo a súa opinión sobre a actualidade social e política. Non dubida en afirmar que, dende a ditadura, nada cambiou: «Hai clases que se apoderaron do país: a igrexa, os militares, os políticos..., e que o resultado é un país arruinado para varias xeracións, unha pena inmensa para o noso futuro».