Corren tempos de pensar e facer no estudo-xardín que Xaquín Chaves cultiva en Ribadumia
17 mar 2021 . Actualizado a las 05:00 h.
Hai 21 anos, nun recanto de Lois (Ribadumia) medraba un de tantos montes, pequeno, bravo e desordenado, ao seu xeito. A man de Xaquín Chaves (Vilaxoán, 1959) converteu aquel lugar, pegado á súa infancia, nunha paisaxe propia. Un espazo con tres niveis, de axardinamento, bosque escuro e froiteiras, no que se integra coma prolongación, probablemente tamén coma síntese, un estudo para o traballo e a investigación plástica. Orientado cara á luz da mañá, non é difícil captar unha atmosfera de limpeza que, sempre de xeito cambiante, impregna cada unha das súas obras. «A xardinaría é unha das teimas que me quedan, a colocación de calquera árbore ten un sentido, mesmo afectivo. Arredor de catro puntos vas organizando todo. Con riqueza, pero non con disparidade, que me horroriza», explica o pintor arousán.
Aquí pasou Chaves boa parte do confinamento. Tempo de reflexionar e facer, sen máis imposición que a de retomar perspectivas que o barullo e a présa acaban adiando coa súa impertinencia. Deste tempo xorden dúas obras que encarnan os marcos entre os que se move a súa heterodoxia. Así, a súa vocación pola interpretación da paisaxe, enriquecida polos estudos de bioloxía e o gusto pola botánica e a arte oriental, fornece un bambusal, un terreo poboado de cana de bambú, trazado en tinta sobre papel de gran formato. «Tentei fundirme co intimismo que agroma entre o que estás facendo, o que escoitas, o que tes na cabeza e o que tes na man». A canción da terra de Gustav Mahler, a poesía da dinastía Tang, a pedra pequena en versos de León Felipe, condénsanse aí. «Toda a beleza que hai no humilde, á que non prestamos moita atención e tantas veces pasa desapercibida. E unha faena que tiña gañas de enfrontar, un exercicio practicamente monocromo no que é fundamental soster un ritmo homoxéneo. Fuxín do tópico das follas e do panorámico para meterme dentro do bosque e darlle un diferente encadre».
Os inicios de Chaves atópanse nunha figuración expresionista que, co paso do tempo, foi dando paso a un expresionismo abstracto cuxo retroceso presentouse en forma de «desexo de aniquilar o pasado». Aquel pulo de paisaxe sobreviviu nos apuntes, nos cadernos de debuxo e, sobre todo, na ollada. «Ata que hai vinte anos comecei a reconsideralo dunha maneira máis seria e importante». Non hai razón para renunciar, porque Chaves sigue crendo na loita pola abstracción: «Considero que é unha obra máis aberta, e prefiro traballar con ese baleiro, con esa nada que impide que as certezas nos esmaguen».
