Na obra do autor arousán resoan ecos telúricos que piden ser expresados co pincel e a pluma

serxio gonzález

Hai preguntas que nacen sendo absurdas, e interrogarse polo punto no que remata o trazo do pincel para que a pluma escriba os seus signos é unha delas. Aínda que Xurxo Alonso (Bos Aires, 1956) definíase ao comezo da súa carreira coma pintor, o paso do tempo e a cristalización das súas inquedanzas expresivas levaron o autor arousán a mergullarse por enteiro no eido da poesía. «Foi esta unha vocación tardía, pero agora mesmo pintura e poesía son vasos comunicantes para min, vasos que se equilibran». Alonso lembra un refrán chinés que sostiña algo así como que a pintura é poesía silenciosa e visible, mentres a poesía é pintura invisible e falada. Logo de ter acadado máis de vinte premios, cunha obra perfectamente afinada, recoñecida e recoñecible a un lado e outro do lenzo e do papel, ninguén o poñería en dúbida.

A pulsión creativa vén de lonxe, e comezou a manifestarse en Bos Aires, a capital arxentina na que Xurxo naceu e na que viviu a primeira infancia. «Gustábame debuxar, era no que destacaba no colexio. Aló dábanlle moita importancia ás xornadas de conmemoración nacional, o día da independencia, o día da patria. Eses días sempre me tocaba a min saír e pintar no encerado. O día que, con oito anos, marchamos, a profesora púxome a man na cabeza e díxolle á miña nai: “Se nos va el artista”. Por algunha razón, aquilo quedoume gravado».

Cando a familia regresou a esta beira do gran océano -as súas raíces estaban en Lantaño e Caldas de Reis- estableceuse nunha Vilagarcía moi distinta á actual, na que o mar non fora aínda desterrado. Máis aló do gozo daquel neno que foi polo debuxo, a pegada de Bos Aires acabou estendéndose cara unha proxección literaria. «De neno viviamos na rúa Borges, e co tempo dinme conta de que debía de ter algo que ver con algún antepasado do escritor. Intereseime por el, pola súa poesía, e mesmo coñecín a un biógrafo seu, Marcos Barnatán, que acabou escribindo un limiar para unha exposición miña en Madrid. A raíz daquel descubrimento comecei a escribir, dun xeito moi borxiano, ata que rematei por despegarme del».

Escribir é, para Xurxo Alonso, algo semellante a «espertar dun soño e tratar de lembralo, desvelando ou desabafando un cristal. Que apareza algo que ti non podías imaxinar. Todo iso vai configurando unha trama na que o lector espera algo que ti ocultas e vai saír. Creo que era Derrida quen dicía que a escrita é coma un talón con dúas firmas: a do autor e a do lector». A súa última obra, editada por Alvarellos, Hora de penumbra, gañou o certame Torre de Caldaloba do Concello de Cospeito. En setembro sairá do prelo de Xerais As vaidosas agonías, premio Manuel Lueiro Rei en Fornelos de Montes. Un poemario inspirado pola pandemia, sen que se faga explícita máis que a través do medo colectivo. Hai algo primordial nos seus escritos. O vento, a luz, o mar, o paso do tempo, elementos telúricos que sempre acaban agromando no seu corpo poético.  

En canto á pintura, Xurxo vén de expoñer na galería Dúa-2 de Vigo e defende obra nunha mostra colectiva sobre arte en papel que acolle a galería Marita Segovia, en Madrid, xunta xente coma Bonifacio ou Hernández Pijuan. Abstracción e figuración flúen sen conflito na súa man, en función do que o momento, o motivo ou a vontade do autor requiran. Mariñas e cidades emerxen dunha arché acrílica, fundida con aceites e elementos acrílicos. Condensación e dispersión.

Martina Miser

A cidade sen número. As cidades son un dos motivos recorrentes na obra pictórica de Xurxo Alonso. Aínda que normalmente numéraas, a da imaxe é unha cidade sen número. A encrucillada de vivencias e a condición de crisol de historias que necesariamente acompañan á urbe, imaxinada ou fiel a un modelo real, seducen ao autor.