Artemisa Semedo, artista multidisciplinar que creció en Burela: «Estou moi orgullosa da miña cultura mesturada galega e caboverdiana»

Artemisa del Mar Semedo da Moura, en su círculo personal conocida por Su, nació en 1985 en Asomada, en la isla caboverdiana de Santiago, «filla de» Adelaida y Joao, fallecido en 2007. Su familia es una de las que forman parte de la comunidad caboverdiana que echaba nuevas raíces en Burela, motivada por la construcción de Alúmina Aluminio, razón por la que también vendria primero su padre, según relata ella: «A el ofertáranlle un traballo cando se iniciase a fábrica, cousa que non pasou. E como os que foron traballar nela eran os mariñeiros da Mariña, empezou a facer falta man de obra no mar». Así, finalmente se empleó en la pesca. Su madre continúa viviendo en la localidad burelense, en la que a partir de los 3 años se crió Artemisa, teniendo dos hermanos más. A veces sueña con su tierra, «cousas que incluso me dicía miña nai que era imposible que recordase», comenta. También tiene recuerdos especiales de A Mariña, comarca que dejó por A Coruña cuando comenzó la carrera de Sociología, que tiene previsto terminar. Tras varias experiencias de Erasmus, acabó en Madrid, donde está afincada desde hace tres años al hallar oportunidades de experimentar con el mundo de las artes y sentirse «auténtica e máis eu», manifiesta, desarrollando así proyectos variados en los que se da a conocer como Artemisa Semedo, nombre que escogió estando en Cuba. A veces, viene a Burela y también viaja a Cabo Verde.

A la pregunta de si cuando regresa aquí recarga las pilas, responde: «Bueno... as oportunidades apareceron despois de saír de Galicia. É curioso. Non sei como explicalo. Supoño que non tiña os contactos necesarios ou incluso o material para sacar adiante e non puido ser nese momento. As cousas danse cando se dan». Si ya sus antepasados tuvieron que dejar su tierra, ella lo hizo dos veces, con todo lo que supone: «Cando tomei a decisión de quedar en Madrid, aínda non o tiña asegurado pero todo me estaba dicindo que tiña que quedar aquí. A veces, saír da zona de confort ten moito de aprendizaxe, de pórlle valor e, finalmente, confiar en que as cousas van saír». En 2018, se trasladó a la capital de España, residiendo actualmente en Caranbanchel Alto: «Estaba empezando teatro social e cando me ofreceron vir aquí, cun proxecto que ía durar aproximadamente tres meses, alargouse un pouquiño máis e comezaron a xurdir outras inquietudes que vin posibles aquí e non en Galicia». Ahonda en ello: «Estou cun proxecto co Museo Reina Sofía, de educación, traballando con outros dous artistas, un de Marrocos, Mbarek Bouchichi, e outro de Cuba, José Ramón Hernández. Hai unha parte que imos facer no instituto, que pretende mostrar que a través das artes tamén se poden obter cousas. Ata maio, cando finaliza. En setembro teremos unha mostra. Tamén sigo co proxecto das miñas compañeiras afrodescendentes: temos unha residencia artística no teatro do barrio estudando a obra clásica La casa de Bernarda Alba, seguindo cos nosos ensaios e esperando que este ano poidamos estrenar. Tamén estou cun proxecto, Bailando versos, cunha bailaora que vive en Madrid, Hellen, que estrenamos hai nada en La Parcería e esperando por outras dúas datas, e a ver se o podemos mover noutras salas de Madrid, Galicia, Barcelona... ampliando miras».

De niña, acompañando a su madre, vivió de cerca la experiencia artística y de raíces de Batuko Tabanka, de Burela: «Miña nai formou parte das batukadeiras cando xurdiron e fun con elas ás xiras. En verdade, creo que foi algo que creceu en min pero cada rama artística ten o seu aquel. A min sempre me gustou moito escribir, dende que teño memoria. E unha vez que me atrevín a romper ese medo íntimo a expresar, cando o fixen, empecei a mesturar con outras cousas e xa non podo parar». Artemisa Semedo se mueve en distintos planos: poesía, escritura, , performance... «As primeiras veces cando me subía ao escenario esperaba perder o medo. O primeiro era iso. Era medo de contar as túas cousas íntimas. Despois, comprendín que o que eu dicía, conectaba coa xente. Agora intento seguir nese camiño (...) A arte é facer remover algunha cousa», dice. Y lo va consiguiendo.

Este año, piensa volver a Cabo Verde: «A última vez que estiven alá foi no 2013». Cuando va a la isla que la vio nacer, pero en la que se conocen prácticamente todos, esta es su sensación personal: «Ao fin e ao cabo teño unha cultura moi mesturada, tanto galega como caboverdiana, e da que estou orgullosa. Pero aínda coa parte caboverdiana, moita xente alá me considera ‘estranxeira' en moitas cousas».

---

---

---