Alerta: la población de salmones reproductores cayó en el Eo más de un 73 %

A PONTENOVA

Pescadores en el Eo
Pescadores en el Eo CEDIDA

El día 29 se presentará en A Pontenova una radiografía del río

25 abr 2023 . Actualizado a las 12:47 h.

La dismunición de la población de salmón en el Eo es «alarmante». Así define la situación de la especie el biólogo Fernando Cobo, que el 29 de abril presentará en la Festa da Troita un informe realizado por encargo del Concello de A Pontenova y el CIT, que solicitaron al especialista una radiografía del río que vertebra el municipio. En 30 años, el número de reproductores estimado ha caído entre un 73 y un 90 %, de acuerdo con el estudio, y el de esguines -o crías preparadas para vivir ya en el agua salada del mar- alrededor de un 24,6 %.

«A maioría dos problemas que ten o río Eo son arranxables, pero o máis complicado de variar é a situación do salmón e a troita», afirma Cobo, profesor de Zoología y Biología en la Universidade de Santiago de Compostela (USC).

«Hai un problema de conservación grave no tocante ao salmón, sobre todo falando dos pintos, alevíns vesiculados de catro a 16 centímetros, e polo tanto do ciclo vital», explica Cobo, que atribuye la escasez de salmón a «un incremento da mortandade en dúas etapas, durante do esguinado, e na fase mariña dos adultos, que reduce a porcentaxe de retorno».

Uno de los factores que dificultan la supervivencia en el río «é a existencia de caneiros ou presas que non teñen dispositivos de franqueo para peixes, ou se os teñen non están en boas condicións». El dique de Pé de Viñas es el más importante obstáculo artificial para los salmónidos, aunque el paso de Chao do Pousadoiro presenta deficiencias de mantenimiento.

Otro hándicap para el salmón es la presencia de una especie invasora. El piscardo, presente en el Eo desde la década de 2010, compite por el alimento con el salmón en sus primeras etapas de desarrollo -también con la trucha- y representa en algunos tramos del río hasta el 84,4 % de la población de peces.

«Co piscardo pasa unha cousa curiosa. Cando os salmóns son pequenos, as dúas especies compiten pola comida, pero cando son adultos e se reproducen, non se alimentan. A troita si que consume piscardo cando medra, de xeito que pode regular un pouco a poboación, tomarse por así dicilo a revancha biolóxica. Pero o salmón non e así o seu efecto sobre el é máis grave», concreta Cobo.

Un tercer factor es «unha xestión de pesca errónea», argumenta el especialista. «Os límites de talla utilizados para regular a pesca non teñen sentido, pois slecciona como reprodutores aos individuos máis pequenos e con menor capacidade de supervivencia e peor calidade».

Tras tres semanas de pesca en la parte asturiana, no se capturó todavía un salmón en el Eo, y en todos los ríos de Asturias se pescaron dos ejemplares. En Galicia comenzará el 1 de mayo, coincidiendo con la Festa da Troita. Cobo recomienta revisar los límites de talla también de trucha, «pois estase limitando tanto o reclutamento como a abundancia de adultos». La situación de esta especie es «desfavorable», aunque hay cierta abundancia en el caso de los tramos acotados de captura y suelta o pesca sin muerte.

Respecto al estado de conservación del río, «hai diferencias, como ocorre con outros, entre a cabeceira e as partes baixas, cando comeza a haber núcleos de poboación meirandes e certa contaminación conforme se achega a depuradoras ou explotacións agrogandeiras. O Eo ten unha capacidade de autodepuración bastante boa, pero tamén depende das condicións climáticas: en condicións de seca pode sufrir máis», precisa.

Cobo alerta también sobre las autorizaciones de vertidos, «muy elevados en algunos puntos», vigilando la «legalidad de cada uno de ellos», y sobre un déficit de vegetación de ribera. Problemas que, indica, «teñen solución».

«O río é o eixo da Pontenova e tiñamos moito interese en saber cal é a situación», indica el alcalde de A Pontenova, Darío Campos, que insta a la Administración autonómica a «rectificar e probar cousas diferentes, que é o que se debe facer cando as cousas non van ben».