Vilamartín Pequeno, 19 casas que contratan a El Combo Dominicano por 13.310 euros

José Francisco Alonso Quelle
josé alonso BARREIROS / LA VOZ

A MARIÑA

XAIME RAMALLAL

Dos vecinos organizan las fiestas a partir de los 150 euros que aportan cada domicilio

14 jun 2022 . Actualizado a las 19:27 h.

Más en broma que en serio, en un bar en la fiesta de As San Lucas en la sesión vermú, se lanzó el reto: «Vou seguir coa comisión ata traer a El Combo Dominicano». Yoni Peña Bermúdez, vecino de Vilamartín Pequeno, una parroquia de Barreiros con 19 casas habitadas y poco más de 40 vecinos, se lo comentaba a su compañero de batalla, José Antonio Rodríguez Fernández, con quien lleva años organizando las fiestas patronales de su pueblo. Con ellos se encontraba Francisco Pico, representante de orquestas, con el que tienen una estrecha amistad. «Quedouse coa copla e en abril do ano pasado chamoume e dixo: `Non querías levar ó Combo a Vilamartín? Pois o único día que lle queda libre no 2022 é o vermes da vosa festa, o 17 de xuño'. Púxenme a darlle voltas. A orquestra cobraba 13.000 euros máis IVA, pero conseguimos rebaixalo a 11.000 máis IVA (13.310 euros en total). Chamei a José e dixemos: adiante, xa nos buscaremos a vida».

Vista panorámica de la parroquia de Vilamartín Pequeno, en Barreiros
Vista panorámica de la parroquia de Vilamartín Pequeno, en Barreiros XAIME RAMALLAL

Así, de forma un tanto casual, una de las orquestas que se encuentra en el podio de Galicia (al menos por precio, Panorama, París y El Combo) va a tocar en una aldea de 47 habitantes, según el INE: «Pero somos menos», apunta Yoni Peña.

La historia de esta comisión tiene muchos más capítulos dignos de relatar. Son dos vecinos que dedican su tiempo libre, «o pouco que me queda» -dice Yoni, de 45 años, que trabaja en una compañía de seguros, mientras su compañero José, de 68 años, está jubilado-, los fines de semana, sacando horas de su vida para reunir el dinero, los 17.000 euros que calculan les costarán este año las fiestas. El punto de partida son los 150 euros que aporta cada casa de Vilamartín Pequeno: «Esto ven xa de cando nos moviamos en pesetas. Cada casa daba 25.000 pesetas, e mantívose no tempo. Agora son 150 euros». Pero esta aportación solo cubre una pequeña parte del presupuesto. 

La promesa

Yoni -el nombre se lo puso su padre, en homenaje a un amigo que conoció cuando trabajó de emigrante en Suiza- se embarca año tras año en la tarea de organizar las fiestas de su parroquia por un emotivo vínculo personal. Su madre estaba en la comisión, pero en el 2007 sufrió un ictus: «Quedou con secuelas e prometín que se se salvaba levaría un ano a festa ofrecida ó santo, San Xoán Degolado. No ano 2011 faleceu meu pai, con 54 anos, dun infarto cerebral. Había facer a festa, pero aparteime uns anos, ata que no 2017 volvín para cumprir a miña promesa. Botei man do presidente da asociación de veciños, José, que durante moitos anos fixo a festa axudando a miña nai, e así empezamos de novo».

Talla de San Xoán Degolado, patrón de Vilamartín Pequeno
Talla de San Xoán Degolado, patrón de Vilamartín Pequeno XAIME RAMALLAL

Poco a poco la fiesta fue creciendo: «Cada ano imos un pouco a mais, ideando cousas, buscándonos a vida con lotaría, con anunciantes, e este ano fomos a polo Combo. Xa nos chamou unha empresa de Santiago para poñer un touro mecánico e outra por unha hamburguesería. Mátanos o espazo, porque solo temos unha pista a carón da igrexa onde imos meter á orquestra, que vén ó completo, con todo o seu espectáculo. Temos fincas de prado e poderiamos facer a festa nelas, pero se chove enlámase todo e non queremos correr ese risco», explica Yoni.

BASILIO BELLO

«Dedícaslle moito tempo, todos os fines de semana que temos libres, pero gústanos»

El Combo Dominicano tocará en Vilamartín Pequeno el 17 de junio, cuando también actuará una discoteca móvil. El otro evento tradicional de las fiestas, la cena previa al día del patrón, bajo una carpa, se trasladará al sábado 18. Es un evento que reúne a más de 150 personas, también a gente que decide llevar a sus invitados en lugar de organizar la comida en sus casas. Los tiques cuestan 25 euros y para los menores de 6 a 12 años, 12,5 euros: «Este ano temos entremeses, polbo, carne asada de tenreira, poste, café e chupitos ata fartar, repetindo o que se queira», apunta Yoni. Ese día actuará también en la sesión vermú Lume: «E quizais fagamos algo máis, pero depende de como vaiamos coa recadación».

«Cadramos as contas, pero a costa de moito traballo. A lotaría empezamos a vendela en setembro. Imos por todo Barreiros, Trabada e o rural de Ribadeo. Andamos casa a casa, porta a porta. E imos ás feiras, á da faba, ás San Lucas, a Vilalba, e así imos xuntando. O resto é do que nos dan os comercios, a xente na misa do patrón... Dedícaslle moito tempo, os fines de semana sobre todo, pero como nos gusta, facémolo, porque lle temos moito aprecio a á nosa parroquia», dice Yoni, que con José no paran de echar cuentas y ahora se centran en planear la llegada de tanta gente como se espera a Vilamartín Pequeno, lo que alterará su pulso cotidiano.

En eso están. Que todo salga perfecto es ahora su mayor preocupación: «É o medo que temos, porque se está correndo a voz e ó final somos dous na comisión. Axúdanos amigos e familiares, pero para nós a festa é un non parar. Nós o día do Combo estaremos para traballar, para que todo saia ben e a xente quede contenta. Xa gozaremos na comida do sábado», concluye.