Dos mariñanos haciendo las Américas: Rosalía Castro actuó en Uruguay y Argentina y David Catá expone en México

Yolanda García Ramos
yolanda garcía BURELA / LA VOZ

A MARIÑA

En el centro, a la izquierda, la actriz burelense Rosalía Castro interpretando el papel de Circe en «O charco de Ulises» que el Centro Dramático Galego llevó a Uruguay y Argentina
En el centro, a la izquierda, la actriz burelense Rosalía Castro interpretando el papel de Circe en «O charco de Ulises» que el Centro Dramático Galego llevó a Uruguay y Argentina CEDIDA

La actriz burelense acaba de volver de Montevideo y Buenos Aires con la función «O charco de Ulises» y el artista viveirense sigue con «Las fronteras del yo» hasta enero en Guanajuato

11 dic 2021 . Actualizado a las 22:37 h.

Inaugura esta miniserie de «Mariñanos haciendo las Américas» Rosalía Castro, actriz burelense. Cruzó «el charco» en doble sentido: real y ficción. Acaba de llevar O charco de Ulises al otro lado del Atlántico. Con el jet lag fresquísimo, casi recién aterrizada del vuelo de regreso de Montevideo (Uruguay) y Buenos Aires (Argentina), nos describe esta obra del Centro Dramático Galego: «Actúo xunto a dez actores e actrices marabillosos e o músico Xosé Lois Romero. Dirixida por Santiago Cortegoso e Marián Bañobre, baséase no mito clásico da Odisea de Homero, facendo un paralelismo coa actualidade dos galegos que emigraron á Arxentina. A Ítaca, á que sempre quere voltar Ulises surcando os mares e atopando novas aventuras, con mulleres como Nausícaa ou Circe [Castro interpreta a la hechicera], sería Galicia». «Comezou a obra en Galicia, pero enseguida navegamos polos mares, para cruzar o charco, e darnos conta do que se perde, se bota de menos... Fálase moito da morriña e dos sentimentos de emigrar. Non concreta unha época. Ao final, é algo universal», prosigue.

En su cita en Montevideo se encontraron con «moitos» gallegos emigrados: «Emocionáronse de tal xeito! Despois, fomos cear ao Centro Galego e empezaron a aplaudirnos. Sentíronse totalmente invadidos pola sensación que é estar lonxe da túa terra, durante tantos tantos anos». «Na travesía que nos tocou esta última semana viaxamos cara a nosa particular Troia. De feito, a Montevideo chamábanlle A Nova Troia, entendín o outro día. Que paralelismo tan chulo!», continúa. Igualmente, la escenificación en Buenos Aires erizó la piel a todos: «Foi moi emocionante encher o Astral, ver as persoas en pé e, de repente, moitos alumnos e alumnas de galego que estudaban alí. Conxeniáronse os astros e emocionouse moitísimo a xente!». Lamenta que «pasou todo tan rápido... Estivemos só catro días, dúas noites en Montevideo e dúas en Buenos Aires. Agora que acabamos de aterrizar, nos están vindo todos os pousos desta ‘odisea' que vivimos».

Reconoce que fue como viajar a una segunda Galicia, la otra terriña: «En Montevideo sentímonos moi cercanos á xente, porque ten moito que ver con Galicia e con Portugal, unha pequena Cuba, que ten unha parte colonial moi chula, con todo ese comercio e a actividade marítima... A xente é moi aberta e parécese moito a nós. Eu non vía diferenza. Buenos Aires, quizás, xa é unha gran cidade onde hai un caos tremendo, pero tamén o carácter e o día a día teñen moito que ver coas nosas tradicións. Alí comimos un bo asado, como comemos aquí un bo churrasco. Alí bailamos tango, e aquí facemos foliada. Está todo unido».

Además, para Rosalía Castro ha sido la primera oportunidad dentro de su carrera que representa en Sudamérica, subiendo un peldaño más. «Xa levamos tempo con esta obra _señala_ e xusto ao comezar a xirar, empezou a despegar, a entenderse. Nós sentimos realmente o que estabamos facendo. Estreouse en xaneiro e por tema da pandemia, parouse. Penso que fixeramos só cinco funcións en Santiago de Compostela, no Salón Teatro, pero non chegamos a ter o feedback real do público porque, de repente, parou e retomamos a xira agora en novembro. Case nove meses despois, ensaiamos e comezamos a nova aventura». Y muy fructífera. Los espectadores le comentaban que «para eles é unha nova viaxe. Non é ver unha función, é sumerxirse, navegar no mar da Odisea». De hecho, incluso los actores y actrices mueven la escenografía. «Xa chega ao seu fin esta xira de dous meses e medio. O domingo rematamos en Vilalba, pero coa sensación de que quedan moitos mares aínda por conquistar. Esta foi unha boa travesía», finaliza rememorando su periplo reciente.

Confía en volver a Sudamérica, con más proyectos interesantes como este último. El jet lag merece la pena: «Non hai nada que poida pagar a emoción que se sinte ao ver que o público está con nós, viaxando». Alguno no dudó en comentarle que volvería a Galicia en su maleta si pudiese.

David Catá, con la exposición «Las fronteras del yo» que se expone hasta el 13 de enero de 2022 en Guanajuato (México)
David Catá, con la exposición «Las fronteras del yo» que se expone hasta el 13 de enero de 2022 en Guanajuato (México) DAVID CATA

Catá en México: «Mi exposición en Guanajuato está teniendo mucha aceptación»

«Las fronteras del yo» es el nombre de la exposición que el artista viveirense David Catá aún tiene abierta en la Universidad de Guanajuato, en México, hasta el 13 de enero de 2022. Viajó para su inauguración en octubre. Explica que «la propuesta expositiva surgió antes de la pandemia, cuando David García, coordinador de museos y galerías de la Universidad de Guanajuato me contacta, interesado en llevar mi trabajo a México. A partir de ahí, empezamos a trabajar en la propuesta, pero comienza la pandemia y paraliza todo». Hasta que se retoma y Catá viaja allá, con una muestra que forma parte del Festival Internacional Cervantino, que refleja «una gran parte de mi trabajo fotográfico y videográfico de los últimos 11 años, una conferencia sobre mi trabajo y dos conciertos [uno él solo con piano y otro con Ensamble Valenciana] con temas compuestos por mi e inspirados en proyectos plásticos que realizo», dice. Y añade de Las fronteras del yo: «Está teniendo una gran aceptación y está siendo muy visitada». Agradece en especial a García, Yearim Hernández y su equipo y a José Mª Mesías su apoyo.