Memoria da Mariña rinde tributo a las víctimas del franquismo en el Eo

José Francisco Alonso Quelle
J. Alonso / LA VOZ

A MARIÑA

Participará Francisco Martínez, «Quico», uno de los últimos guerrilleros antifranquistas que siguen vivos

25 sep 2019 . Actualizado a las 18:29 h.

Memoria da Mariña organiza el domingo 6 de octubre un acto de homenaje y recuerdo a las víctimas de la represión franquista en el Eo. Será en San Tirso de Abres, a partir de las cinco de la tarde, en el auditorio municipal. Memoria da Mariña hace un llamamiento a sumarse a este evento y a colaborar facilitando datos sobre la identidad de las personas que se encuentran enterradas en la fosa común de San Tirso, llamando al teléfono 608 55 50 10.

Ramón García Piñeiro, profesor del IES de Tapia y especialista en la represión y la resistencia al franquismo en el Eo, será quien abra el programa de actos, con una charla en la que abordará el papel de los guerrilleros en la zona, con especial referencia a Luis Trigo y recordando a algunos de los nombres propios de la represión, como fue Clemente Arango, fundador del PSOE de San Tirso en 1931 y alcalde en julio de 1936, que se debió ocultar tras el golpe fascista, que fue paseado por un grupo de falangistas el 22 de septiembre de 1936 y cuyo cadáver aún no ha sido encontrado.

«Outros dous veciños de Santiso Manuel García Miranda e o concelleiro Ramón Llenderrozos Pérez, serán asasinados tamén polos fascistas en Rábade o 3 de setembro de 1936 tras acudir a Lugo a presentarse ás autoridades franquistas, atendendo as indicacións dalgunha personalidade do réxime da localidade. Finalmente, o 13 de febreiro de 1937 será fusilado en Lugo, en cumprimento dunha sentencia a pena de morte, Xesús Cigarrán Campo, un traballador do transporte natural de Trabada e residente en Santiso», explica Memoria da Mariña.

Una placa

La jornada continuará a las 18.15 horas, con el descubrimiento de una placa en el cementerio municipal de San Tirso en homenaje a las seis personas enterradas en la fosa común del mismo. En ese acto participará Francisco Martínez, «Quico», uno de los últimos guerrilleros antifranquistas vivos; Fernanda Cedrón, hija del guerrillero Luis Trigo, y familiares de represaliados. Además, actuará el músico veigueño Abel Pérez.

En la actualidad solo se conoce la identidad de una de las seis personas enterradas en la fosa común de San Tirso: Pablo Martínez Crespo, profesor en Trabada.

«A lembranza da calidade humanas e das grandes capacidades pedagóxicas de Pablo Martínez-Crespo Mazas segue moi presente no concello de Trabada, onde exerceu de mestre desde 1932. Martínez Crespo Mazas, natural de Inciso na Rioxa, chegou as terras de Eo despois de desenvolverse como mestre durante varios nunha escola laica en Santander, impartindo aulas cunha grande dedicación e gañándose a estima dos seus alumnos e familiares. As súas profundas convicións democráticas e o seu sentido de defensa da legalidade levárono a enfrontar o golpe franquista nas Figueiras, sendo detido o 30 de agosto e confinado nos cárceres de Ribadeo e Castropol. No momento do seu asasinato, o 14 de setembro de 1936, contaba con 56 anos e deixaba muller e catro fillos», señala Memoria da Mariña.

Y concluye: «A maiores dos seis demócratas asasinados enterrados neste tumba, coñecemos tamén do asasinato na localidade de Xosé Suárez Novás e Xosé María Jardón Pérez. O primeiro natural de Palas de Rei, residía en A Pontenova, onde traballaba como peón camiñeiro sendo asasinado o 24 de xaneiro de 1941. O segundo, natural e residente en Valdepares, no concello do Franco, será executado o 3 de setembro de 1936. A día de hoxe descoñecemos o lugar de enterramento destas dúas persoas, porén son varias as fontes que sinalan a posibilidade de atoparse enterrados noutra fosa no cemiterio da localidade».

Piden colaboración para identificar a cinco personas enterradas en la fosa común

de San Tirso

Se recordará al exalcalde Clemente Arango, que fue paseado y cuyo cadáver no ha sido encontrado