Primeiras bateas de Galicia

Xesús Cancelas Franco MOAÑA

MOAÑA

José Gayo Rouco

O gremio dos bateeiros celebra en Moaña o 1º de maio de 1958

04 may 2015 . Actualizado a las 10:10 h.

Nada máis comezar o século XX instálanse os primeiros viveiros frotantes de mexillón en Tarragona (1901) e Barcelona (1909). Nesa época, en Galicia non existía produción industrial do molusco. Vinte anos máis tarde as autoridades da Marina multaban aos que incumprían as vedas, así como aos propietarios de barcos e fincas polo seu uso masivo para abono. E non sería ata os anos trinta en que algúns técnicos alertan de que a cría de mexillón estase extraendo por toneladas para a Unión Mejillonera de Barcelona, ademais de venderse para fabricantes foráneos e destacan a importancia e futuro do cultivo mexilloeiro e algúns propoñen incluílo no Estatuto de Galicia. No resume de vendas da lonxa do Berbés de 1931 relaciónase unha cantidade caseque insignificante de 536 quilogramos de mexillón por 911 pesetas.

No ano seguinte, e segundo publica Luis María Pérez, instálase en Tirán a primeira batea de Galicia sendo o propietario Manuel Otero Moratinos, que xunto con outro socio solicita autorización na Axudantía de Cangas (BOE 20/08/1932). O artefacto estaba construído utilizando como frotador un caixón de embalaxe dos coches que chegaban a Vigo, mercado por trescentas pesetas. Instalouse nun lugar próximo á igrexa de Tirán e quedou ao seu cargo Enrique Juncal, veciño da zona que morrería dunha pulmonía despois de tratar de salvar a batea nun temporal o 2 febreiro de 1933.

Entre 1945 e 1949 publícanse anuncios solicitando viveiros frotantes e no 1950 instálanse na dársena do Berbés catro plataformas que foran construídas no estaleiro de Ferradás de Domaio. Un ano despois Mejillonera Viguesa solicita permiso para un viveiro de 70x40 metros en Domaio e dez anos despois esta parroquia moañesa con 90 bateas na súa costa é a que ten máis viveiros na ría.

A finais de 1953 o sindicato provincial de pesca propón a creación do Grupo Sindical de Propietarios de Viveros Flotantes de Mejillón. A fotografía representa unha festa do 1º de maio do dito gremio no parque de Lestón.

O mexillón de Galicia ten un crecemento óptimo, pois en oito ou nove meses ten talla comercial en tanto que noutros países tarda catro ou cinco anos. Esta vantaxe quedaba contrarrestada polos fortes temporais que destrozaban as bateas. En marzo de 1963 un veciño do Con morre tratando de salvar unha batea. En Moaña, neses anos proliferan as concesións para bateas e cocedeiros e tamén se pon en marcha a fábrica de conservas La Guía no ano 1959 e en xullo de 1968 a fábrica dos Brencas. Na nosa vila, a medida en que vai perdendo importancia a frota sardiñeira vai medrando con forza a industria derivada do mexillón.