Aqueles mundos no tempo do recreo

Mario Beramendi CRÓNICA

SANTIAGO

25 may 2016 . Actualizado a las 05:00 h.

Os que estudamos no instituto Rosalía de Castro tivemos o inmenso privilexio de pasar o tempo de recreo nalgúns dos espazos máis fermosos de Compostela; cando chegaba a primavera e soaba o timbre, a media mañá, os alumnos se dirixían cara a porta do centro e saían a descubrir o mundo: A Alameda, a Porta Faxeira, O Toural, a Rúa do Vilar e o Franco como se foran os cinco continentes. Os máis pequenos, que daquela facían primeiro de BUP, apenas saían do niño e quedaban ás portas do instituto, a meirande parte deles na fonte dianteira.

Lembro moitas cousas: as guerras de globos de auga cando chegaban os primeiros día de calor e os enfados de Ubaldo, o director do centro; o carriño dos xeados en xuño; o quiosco verde de madeira no que se vendía a froita e, sobre todo, os primeiros bicos das parellas adolescentes. Moito teñen mudado as cousas. Hoxe, na era das tecnoloxías, hai mozos que só se comunican co seu terminal de móbil, o que nos leva a un sorprendente paradoxo: temos os métodos máis avanzados para relacionarnos, pero estamos máis incomunicados que nunca do noso entorno máis inmediato. En maio de 1990, naqueles recreos, descubrín en primeira persoa o negocio dun grupo de trileiros que se poñían na rúa do Franco. Eran sempre os mesmos, seis persoas; catro facían de ganchos, como se foran público da rúa que xoga e gaña cartos, e dous mareaban a boliña que logo agochaban cun cubiño. Co paso dos días o grupo intercambiaba as funcións e así ían caendo as presas, moitos estranxeiros, como se foran insectos nunha tea de araña. Alí deixaban aqueles incautos os billetes de mil, dúas mil e cinco mil pesetas.

Empreguei moitos días en observar a aquel grupo de estafadores. Parecía un científico da natureza avistando as aves nunha marisma. Soaba o timbre do recreo e ía directo á porta da sala de xogos do Franco que estaba xusto diante de onde se poñían eles; un lugar perfectamente escollido, xusto ao lado da estreita corredoira que comunica coa Rúa do Vilar.

Unha mañá descubrín que os trileiros tiñan, ademais, dúas persoas vixiando a chegada da policía: unha no comezo da rúa, e outra xa cara ao final, cerca da sede de Correos. Se aparecía algún axente, os ganchos que exercían de vixiantes asubiaban. Foi así como vin saír aos estafadores unha vez; cando escoitaron o sinal pregaron os aparellos á velocidade da luz e desapareceron pola corredoira. O único que tiñan que recoller era una mesa de plástico, plegable, desas que se levaban ás merendolas dunha excursión. Así eran aquelas historias dos nosos recreos. Alí fóra sempre había un mundo por descubrir. Un mundo que non poderíamos contar nun whatsapp...