O cabaleiro inexistente

Lourenzo Fernández Prieto
Lourenzo Fernández Prieto MAÑÁ EMPEZA HOXE

OPINIÓN

30 ago 2016 . Actualizado a las 05:00 h.

Italo Calvino debeu andar estes días por Vigo reeditando as súas fábulas fantásticas a conta do PSOE. Os títulos da máis famosa triloxía do escritor italiano, titulada Os nosos devanceiros, véñenseme á cabeza para intentar explicar o que está a pasar entre a dirección do PSOE vigués e o resto do partido. A última da serie, O cabaleiro inexistente, é máis ben unha premonición do que pode pasar. Situada no medievo, nada ten que ver cos templarios senón cun avellentado pero aínda poderoso rei Carlomagno. Conta a historia de Agilulfo, un cabaleiro e paladín incorpóreo; en realidade, unha brillante e brunida armadura que non ten nada no seu interior. Para entrar en combate, asignáronlle un escudeiro aparentemente tolo que adoita confundir a súa existencia coa dos obxectos cos que interactúa, o que os leva a graves equívocos. Xuntos percorrerán varios países á procura dunha dama da que teñen que demostrar a súa inmaculada virtude. Tan antigo e perfecto era o cabaleiro que xeraba antipatías dos seus pares, pero aínda houbo algún mozo e valente paladín que tivo grande admiración por el.

A primeira das novelas, O vizconde partido pola metade, conta a historia do vizconde Medardo de Terralba, que vai a Bohemia sumarse ao exército cristián na guerra contra os turcos. O inexperto vizconde é derribado do cabalo segundo entra en combate, pero segue a loita pe a terra até que unha bala de canon o parte en dous e o converte en dúas persoas diferentes, unha mala e outra boa. Agora hai dous vizcondes en Terralba: Gramo, que vive no castelo e disfruta facendo dano e causando dor, e Buono, que vive no bosque intentando facer boas obras. Os labregos locais desconfían dun por malo e do outro porque non entenden o seu altruísmo. Ambos os dous namóranse da mesma muller, rétanse a duelo, pelexan e quedan tan escachizados que un doutor coserá os dous corpos e recuperará o vizconde completo, que casará coa fermosa Pamela. Calvino, militante daquela do PCI, escribiu esta obra en 1952, xusto á volta da súa viaxe á Unión Soviética, e inmediatamente abandona o partido. O segundo libro da triloxía, O barón rampante, escribiuno en 1957 despois da invasión soviética de Hungría. Ven sendo unhas das obras máis recoñecidas da literatura italiana do século XX e constitúe unha reivindicación da liberdade individual das persoas e unha crítica aos comportamentos grupais ou sociais preestablecidos que as limitan. O seu protagonista, o barón Cossimo, trasunto do autor, vive dende moi novo en soidade e subido ás árbores.

Pode identificarse no vizconde ao PSdeG, dividido e maniqueo, pero capaz de superar as desconfianzas dos labregos de Terralba se logra coserse, e no barón a un Leiceaga capaz de defender a súa posición mesmo subido ás árbores. Calvino deixa un final medio aberto para a historia do barón, e como a boa literatura debe lerse, evito contar máis. O que queda ben pechado na última novela da triloxía é o final do cabaleiro, que, inexistente como era, deixa a súa armadura ao paladín sucesor para que así logre namorar a unha dama que vale un Goberno. Como o da novela, o homónimo vigués tamén é o último dunha vella estirpe e o único que segue aínda con mando no exército. Queda por saber se ao final da batalla a armadura do cabaleiro inexistente servirá para outro paladín ou acabará enferruxada e inútil.