«Ferrol me fecit», repetía don Gonzalo Torrente Ballester. «Ferrol nos fecit», a todos. Ricardo Carballo Calero e Andrés Lapique Dobarro foron feitos por Ferrol, o de portas adentro, o de portas afora, o dunha banda e o da outra... Ferrol.
O pasado 15 de maio, no paraninfo da Universidade da Coruña exhibiuse «O tren que me leva», documental de Anxo Fernández sobre a vida meteórica de Andrés do Barro. Emocionante, as bágoas foron inevitables.
No coloquio a seguir manifestouse a plataforma que solicita a Medalla de Galicia para o único cantante Andrés do Barro, que conseguiu catro discos de ouro en España sen cantar en castelán, e de cuxo falecemento se han cumprir 25 anos no próximo decembro.
A boa acústica do paraninfo panorámico (coas belezas do Arco Ártabro ao fondo) acolleu máis comentarios sobre méritos e homenaxes: o público lembrou a Ricardo Carballo Calero; díxose que o mestre con visión universalista do galego parece sometido a «damnatio memoriae et abolitio nominis» en canto a mancomunidade de municipios da Ferrolterra acordou solicitar que se lle dedicase un Día das Letras Galegas, como xa tiveran feito outros colectivos cívicos noutras ocasións.
Proliferan os rogos populares, dabondo xustos, sobre eses ferroláns ilustres. Oxalá achen respostas alén de personalismos, se os houber.
Do contrario, poderíanse converter en clamores e acusacións.