O reencontro de Joyce e Otero

Luís Pousa Rodríguez
Luís Pousa FARRAPOS DE GAITA

CULTURA

10 ago 2013 . Actualizado a las 07:00 h.

Agora que Xibraltar, ese eterno retorno dos nietzscheanos made in Spain, volve a uns papeis travestidos das Hazañas Bélicas da infancia, habería que castigar aos ágrafos políticos nosos de cada día a ler no recreo o prodixioso monólogo final do Ulises no que, nun manancial ata entonces insólito de palabras e pensamentos, mestúranse o prescindible penedo colonial, os famosos macacos -as monas rabonas ou de Berbería que habitan na rocha-, a xuventude perdida de Molly Bloom e o seu incondicional amor polo entrañable e desnortado Leopold co que vimos, a esas alturas terminais da novela, de percorrer as grises, sucias e precisamente por todo iso marabillosas rúas e esquinas da querida Dublín.

É moi significativo que o máis interesante que de lonxe ten producido Xibraltar en trescentos anos sexa Molly Bloom. Un personaxe de ficción. Claro que ás veces a ficción e moito más poderosa (e non digamos perdurable) ca realidade.

Ese longo e prodixioso único parágrafo, esa mareira levada pola voz de Molly Bloom coa que Joyce remata a novela na que conflúe dun só disparo toda a literatura universal, poderemos lela de novo o vindeiro outono como se fose a primeira vez. Redescubriremos a música verbal do xigante irlandés na lingua de Otero Pedrayo, que foi o primeiro tradutor dun fragmento do Ulises na Península; de Cunqueiro, que por tantas razóns esculcaba sempre os mares do Norte; e de Luis Seoane, que xa sabía que para divisar Irlanda (ou Arca) hai que subir ao alto da Torre de Hércules e, como Molly Bloom, pechar os ollos para ver máis lonxe.