A bandeira das illas Fixi contén símbolos naturais
A bandeira das illas Fixi contén símbolos naturais Yortw

Descobre os elementos naturais e outros símbolos que esconden os pavillóns do mundo 

18 may 2016 . Actualizado a las 05:00 h.

O resultado definitivo do proceso convocado hai un ano polo Goberno neocelandés para que a poboación escollese cal quería que fose a súa bandeira nacional fíxose oficial o pasado 30 de marzo . Mediante un referendo os cidadáns esfollaron a ¿margarida? e optaron por manterse fieis á tradición e dar por boa a bandeira vixente desde 1902, deseñada polo oficial da Royal Navy sir Albert Hastings Markham e inspirada na insignia marítima británica. Presenta un fondo azul mariño que representa o mar e o ceo que rodea o territorio. Sobre este destaca o cuarteto de estrelas da constelación da Cruz do Sur, que preside o firmamento nocturno do hemisferio austral. Na esquina superior esquerda loce a Union Jack, recordando a súa fundación e orixes como colonia británica.

Fronte a ela, a alternativa presentada mantiña o fondo azul mariño e a constelación pero substituía a referencia británica por unha folla de fieito prateado (Cyathea dealbata). Unha especie endémica do país e que, de feito, é empregada como emblema nacional desde a segunda guerra dos bóer eloce no peito da maioría dos equipos deportivos nacionais, cos All Blacks á cabeza.

O certo é que unha vez que un se decide a indagar respecto diso, descobre numerosos exemplos de bandeiras nacionais que incorporan non só plantas representativas, senón tamén animais e incluso elementos tecnolóxicos e industriais. Ou sexa, que a vexiloloxía, que así se denomina o estudo das bandeiras, unha disciplina creada en 1957 por Withney Smith, profesor da Universidade de Yale, ten moito de ciencia.

Para constatalo, esta selección de bandeiras, convertida en xogo consistente en identificar a que país pertencen coa axuda das pistas que se listan a continuación:

Perú. A cuarta bandeira de Perú, creada en 1825, inclúe unha vicuña (Vicugna vicugna), un camélido propio do altiplano andino cuxa poboación se concentra sobre todo no país andino, e un quino (Cinchona), árbore autóctona a partir da cal se obtén a quinina, o axente antimalárico.

Belice. Contén un exemplar de mahogany (Swietemia macrophilla), a árbore nacional, tamén coñecida como caoba de follas grandes, e diversas ferramentas (serra, machada, mazo e pa) referentes á industria madeireira, principal soporte da economía nacional.

Guinea Ecuatorial. Un exemplar de árbore do algodón (Ceiba pentandra), importante pola recolección do kapok, unha pilosidade sedosa e esbrancuxada, mestura de celulosa e lignina, que envolve os seus froitos e que se usa para recheo, pois se afirma que é inmune ás pragas. Das sementes encerradas no froito obtense aceite e xabóns.

Fixi. Exhibe o mellor da súa horta: bananas, cana de azucre, coco e unha vaina de cacao.

Granada. Unha noz moscada, un dos produtos máis famosos da illa, que reporta saborosos dividendos.

Dominica. Papagaio imperial (Amazona imperialis), ave nacional endémica da illa e dos seus bosques húmidos de montaña, a de maior tamaño do seu xénero, que pode alcanzar os 50 centímetros de altura.

Kazakhistán. Unha aguia esteparia (Aquila nipalensis), ave propia de Euro-Asia.

Guatemala. Quetzal guatemalteco (Pharomacrus mocinno), ave nacional, considerada un dos paxaros máis belos do planeta en virtude da súa iridescente plumaxe.

Papúa Nova Guinea. Ave do paraíso (Paradisaediae), unha familia que comprende unhas 40 especies, a maior parte das cales se atopa neste país.

Kiritabi. Unha fragata do Pacífico, ou rabiforcado (Fregata minor), unha ave mariña de natureza oportunista que, debido á súa incapacidade para nadar, debe permanecer sempre en voo.

Turkmenistán. Incorpora unha ornamentada franxa vertical que representa a súa famosa e importante industria alfombreira.

Uganda. Grou coroado (Balearica regulorum), o máis grande de entre os grous. A subespecie gibbericeps é autóctona.

Bolivia. Cóndor andino (Vultur gryphus), autóctono da cordilleira homónima; alpaca (Vicugna pacos), un cruzamento de vicuña e chama domesticada e da que a súa la supón un importante comercio, e trigo, outro importante recurso natural.

Canadá. Folla de pradairo vermello (Acer rubrum), con cuxo zume se obtén o sirope de pradairo.

México. Unha aguia real (Aqyila chrysaetos), unha serpe e un nopal (Opuntia ficus-indica), que simbolizan a lenda azteca da fundación do territorio.

ACTIVIDADES

1.- Busca outros exemplos de bandeiras que incorporen especies animais ou vexetais e investiga por que: http://bit.ly/1TBNhMl e http://www.flags.net/

2. Clasificar é unha das habilidades que todo científico debe dominar. Clasifica as bandeiras desta páxina atendendo a diversos criterios e estuda a intersección (que elementos comparten) dos conxuntos que creaches. Compara os teus criterios cos dos teus compañeiros.

3. Adiviña ornitolóxica: como ves hai moitas bandeiras que incorporan aves, pero só hai un paxaro que inclúe unha bandeira. ¿Sabes cal é? Unha pista: atende ao nome científico de «Motacilla». Unha vez que deas coa resposta elabora unha ficha cos principais datos e características dalgunha das especies que integran devandito xénero. Prepara fichas similares para as outras especies de aves que aparecen nas bandeiras

4. Busca entre a roupa da túa casa, ou pregunta aos teus familiares, algunha peza elaborada con alpaca e compáraa con outra confeccionada con la de ovella. ¿Que diferenzas aprecias?

5. Examina que tipo de recheos esconden os distintos coxíns, almofadas e roupas de abrigo que atopes por casa. ¿Algún deles é de kapok? Compáraos co algodón e anota as diferenzas e similitudes.

6. Fai unha lista cos bóvidos de maior tamaño e outra atendendo ao tamaño da súa cornamenta. ¿Son iguais? ¿Que conclusións podes tirar?

7. ¿Coñeces o teorema das catro cores? Podes consultalo aquí: http://bit.ly/1ERkH3q. Intenta deducir un teorema similar para o coloreado das bandeiras.

8. Se a vexicoloxía é o estudo das bandeiras, a vexilografía encárgase do seu deseño. Deseña unha bandeira para o teu país, a túa comunidade autónoma e a túa cidade que reflicta algún dos elementos identificativos, ben algunha especie animal ou vexetal, ben algún símbolo industrial ou unha combinación de varios.

9. Seguro que viches a película de animación española «Atrapa a bandeira». Entón recordarás que se menciona o helio 3 existente na Lúa como fonte de enerxía do futuro. Intenta deseñar unha bandeira lunar que reflicta este recurso.

10. O sirope de pradairo é un edulcorante moi utilizado en Norteamérica. ¿Que outros edulcorantes podes citar? ¿Son de orixe natural ou artificial? No primeiro caso, ¿de que fonte se obteñen? E no segundo, ¿quen os inventou? ¿Cales son as súas características químicas, nutricionais e organolépticas?