Preguntámoslle a un escritor pola procedencia dun argumento brillante, agardamos unha confesión equivalente ao pouso que nos deixou a novela, e resulta que nos atopamos cunha resposta insulsa que non enche as nosas expectativas. Lóxico. A maioría impútanlle responsabilidades á memoria persoal e admiten obsesións, outros refiren anécdotas máis ou menos reveladoras, noticias dos xornais, unha nota lixeira nun caderno. Pero ninguén, agás os cínicos e os impostores, alude a un transo de axitada iluminación. Un escritor que coñece o oficio non agarda sentado polo advir da gran historia. Todo o contrario: diríxese a ela coma os exploradores das películas que alancan polos carreiros tornando nas moscas mentres ambicionan o cumio do monte. O desencadeamento que o obriga a bater as teclas garda máis relación co intre en que localiza o lugar dende onde escribir -esa cualidade das palabras relacionada coa súa pigmentación- que co perigoso entusiasmo que lle poidan xerar os seus personaxes. Os xornalistas ficaron perplexos cando Arthur Miller lles confesou que escribira Morte dun viaxante en tres semanas. Ao dramaturgo non lle pareceu tan raro porque levaba anos cavilando todas as tardes no asunto. Aqueles mesmos días de finais dos corenta, na Viena da ocupación aliada, un atormentado Graham Greene non acababa de verlle moita traza a O terceiro home ata que coincidiu nun almorzo cun oficial da intelixencia británica. Naquel encontro coñeceu os amaños do estraperlo de penicilina e soubo dun corpo de seguridade -a Underground Police- que operaba na rede de sumidoiros. Greene botara meses investigando os procedementos da ocupación e tomando notas nos cafés, pero O terceiro home só comezou a coller xeito cando adiviñou a tintura da súa historia entre aquelas galerías. O explorador ascendera ata o cumio do monte para rematar auscultando as tonalidades do subsolo vienés. Era un lugar físico, mais sobre todo unha perspectiva moral. Cando os lectores lle preguntaban pola procedencia exacta daquela intriga, Greene nunca mentía: unha lacónica nota sobre Harry Lime na solapa dun sobre. Nada interesante.