Un creador para a eternidade

R.?L.

FERROL CIUDAD

12 oct 2008 . Actualizado a las 02:00 h.

Parece, si, que desde entón só pasaran unhas horas. Aínda que en realidade aquelas palabras sentinllas nos últimos días de xullo, alá no corazón do verán. Foi unha conversa que tivo lugar en Pontedeume, exactamente. Non moi lonxe do xigantesco teixo que custodia, en silencio, o esteiro do río que, coa súa ponte de pedra, lle dá nome á vila do autor de Adeus norte ; dese río que se chama, naturalmente, Eume.

Recordo moi ben que mentres nos achegabamos camiñando a outra desembocadura distinta, á do Covés, á dun regato de cauce moi modesto que tiña un lugar especialmente querido nos afectos de Ramiro desde sempre (e que se reúne co Atlántico no mesmo lugar onde o fai ese Pai Eume que atravesa, como unha columna de auga, a fraga de Caaveiro), Fonte falaba dos designios do misterio; do destino que nace do que a miúdo é invisible, pero sempre está aí. E agradecía, conmovido, o poeta -porque a min me parece que Ramiro, por riba de calquera outra cousa, foi un poeta sempre; na poesía, entendida como unha forma de estar no mundo e non só como o camiño dos versos, foi onde elixiu vivir e onde será recordado eternamente-, que esa mesma forza de oculto rostro, o destino que tanto nos goberna, lle tivese concedido o tempo necesario para rematar unha das súas obras máis queridas: a triloxía Vidas de infancia . A que el lle dedicou, a través da súa propia memoria convertida en memoria dun pobo enteiro, ao Pontedeume que o vira nacer; esa monumental narración que pouco antes rematara coa publicación de As pontes no ceo .

Ben sabía Ramiro que é o que se precisa para que unha literatura poida liberarse das ataduras do seu propio tempo e así voar cara ao que nós xa non veremos: a un futuro no que só os grandes libros, coma os seus, estarán presentes. Lembro claramente, cómo non as vou lembrar, todas as emocións daquel día. As lágrimas de César Antonio Molina. E a serenidade de Ramiro, que sorriu todo o tempo.

Entre amigos, nas fragas

A media tarde daquel mesmo día, rodeado de amigos entre os que se encontraba o tamén poeta César Antonio Molina, que lle dedicou o seu último libro, volveu ás fragas do Eume, ao bosque atlántico que envolve Caaveiro. Sei que para el foi unha xornada chea de felicidade. Confirmoumo un par de días despois, en Ferrol, noutra longa conversa que mantivemos nun café da cidade mentres agardabamos a que chegase a hora de asistir, no Concello, á entrega do Premio Porto Magno. Ramiro valoraba, por riba de calquera outra cousa, a lealdade da xente querida, a amizade. Estáseme acordando, desculpen toda a emoción desta hora, o seu último abrazo...