Había moito humor na Oficina Técnica e aínda que algúns compañeiros eran especialmente enxeñosos e divertidos, en xeral, todos tiñamos sentido do humor, falabamos en clave de humor e disterabamos o serio da broma sen necesidade de aclaracións. Os enxeñeiros non galegos entendéronos, afixéronse ás nosas ironías e participaron delas. Don Dimas -físicamente cuspidiño ao Pío XII xove-, a quen por ser o meu primeiro xefe nunca quito o don; López Valcárcel, Peirona, Nogueras, Clérigo? Conviviron cordialísimamente co persoal de Maquinaria; e a mesma relación houbo nos outros gremios. Anos despois, os enxeñeiros da promoción de Merino, Recamán, Luengo, De Lucas, Ibáñez, Félix Alonso, Daniel? Pasaron a ser compañeiros con xefatura e a relación con eles de amizade. Pero antes chegou Agustín, alto, moreno, co pelo en diagonal sobre a fronte, ollos grandes, permanentemente amilagrados, e quizais a única persoa, con Buster Keaton, á que xamais vin surrir.
Para que coñecese o traballo de Propulsión, Enrique Merino púxoo co grupo de Quinteiro, no que eu estaba con Luis Trastoy, Freire e Pepe Casteleiro. Acollémolo cos brazos abertos, ocupou un dos paneis do grupo e durante meses pasou a xornada laboral véndonos traballar e rir nun ambiente relaxado. Ás veces preguntaba algo a Quinteiro ou viña directamente a nós para ver que faciamos e como o faciamos; pero a maior parte do tempo observaba calado. Enrique Merino pasaba de cando en cando, como unha moto, e, sen deterse, dicíalle: «¡Vigílalos, vigílalos, que no te engañen; que son unos vagos!» Todos sabiamos que era broma, e respondiamoslle rindo; todos menos Agustín, que non abría a boca, pero si os ollos de moucho. E cando Enrique o puxo ao mando do grupo, reuniunos e advertirnos de que non consentiría conversas, nin que Freire chegase ás nove da mañá e fose directamente ao retrete. Quinteiro tentou explicarlle que o equipo traballaba con alto rendemento, pero inútilmente. A sorpresa e o disgusto que nos causou foi enorme; o noso era un caso insólito na Oficina Técnica, e reaximos coa única arma que tiñamos: o silenzo. Non volvemos cruzar palabra con el, nin para responderlle ao saúdo.
Eu era o primeiro en chegar, e unha mañá, mentres retiraba o hule que cubría o panel, apareceu Agustín e deume os bos días. Como non lle respondín veu onda min e díxome: «Le he dado los buenos días y no me respondió». Expliqueille que non falaría con el nada que non fose do traballo, e cando argumentou que, por sermos da mesma idade e pasar moitas horas xuntos, deberiamos ser amigos, díxenlle que non quería amigos coma el. Aquelo rematou mal. El saiu escopetado ao despacho de Enrique e pasou alí toda a mañá; eu quedei co corazón baténdome no peito. O grupo compartiu o meu disgusto, traballouse en silenzo e non surriu ninguén. Pero ao marchar a xantar, Enrique chamoume dende a porta do despacho, fíxome entrar e alí estaba Agustín máis serio e cos ollos máis amilagrados que nunca. Enrique falou de esquecer o sucedido nos últimos días e empezar de novo; por iniciativa súa Agustín e eu pedímonos desculpas e eu quedei en falar cos compañeiros para facer borrón e conta nova. Informeinos en canto chegaron, e Freire, que era agnóstico, tivo unha conversión súbita e empezou a repetir: «¡Gracias a Dios! ¡Gracias a Dios!» E cando cabo duns minutos apareceu Agustín e nos deu as boas tardes, un afinadísimo coro respondeu un sonoro Buenas tardes.
Agustín marchou a Alemania e volveu casado cunha rapaza alemana, moi graciosa e risoña. Presentouma na librería Helios e eu, a mar de fino, inclineime para saudala, mentres ela extendía o brazo con tanta enerxía, que me zorregou un uppercut nos morros e deixoumos durmidos. A pobre quedou burlada e eu, por quitarlle ferro ao incidente, díxenlle a Agustín: «Será alemana, pero debe de ser de familia vasca, porque parece prima de Urtain».
Olloume cos ollos de moucho, pero non falou, nin surriu. Foi o peor dos meus fracasos de humorista.
siro@siroartista.com