«Meu avó deume cinco mil pesetas e comprei o esmeril e a Singer... Hai case 50 anos»

ANA F. CUBA CEDEIRA / LA VOZ

FERROL

Este cedeirés aprendió el oficio en Loiba, vivió los altibajos del sector y este mes cerrará la puerta del taller y el comercio

28 sep 2014 . Actualizado a las 05:00 h.

A los 16 años, Benigno Freire (Cedeira, 1945) decidió hacerse zapatero. «Meu pai e meu avó tiveron a desgraza de morrer no mar, daquela os barcos eran de vapor e explotou a caldeira. Miña nai díxome ?¿que queres ser, albanel??, pero tiña vértigo e metinme zapateiro», relata este hombre menudo y afable, a punto de jubilarse, tras medio siglo sin apenas desprenderse del mandil de cuero. Empezó con un pariente de su madre en Cedeira y tras más de dos años de aprendiz en Loiba (Ortigueira) -«alí todo se facía á man, empalmillar, puntear e coser»-, regresó a casa, consiguió librarse de la mili y se instaló en una chabola que había construido su abuelo. Y a los pocos meses se mudó al bajo donde mantiene el taller y la tienda.

El comercio abrió en 1968. «Calzados Benigno Freire. Especialidad en calzado a medida y reparación. Gran surtido en zapato de señora, caballero y niños. Siempre las últimas novedades», como reza el papel con el que envolvía las cajas. Desde hace 15 años solo comercializa género de caballero, que ahora está liquidando para retirarse, con 69 años. «Este mes pecho a porta».

Durante varios años, o zapateiro da Area, como es conocido en Cedeira, recorrió ferias y mercados vendiendo calzado. «Pero valíame máis un cliente aquí que tres fóra, polos gastos que tiña alquilar un coche, e deixeino», cuenta. Al principio confeccionaba «moita botina, zapatóns de pel de becerro, fortes, para andar polos camiños de pedra», pero los tiempos abocaron el negocio a la reparación. «Viñeron mellor as cousas e a xente deixou de facer calzado á medida para compralo feito». En el viejo taller, rodeado de zapatos y sandalias, conserva la antigua bigornia y un asiento bajo, «dos que levaban os coches de liña no pasillo, que se viraba para que pasara a xente, dos Cedeireses, que xa non existen».

Benigno desempolva el motor con el que se estrenó en el oficio: «Meu avó dérame cinco mil pesetas, daquela era unha fortuna, e comprei o esmeril e unha máquina Singer (aún en funcionamiento). Logo tiven outra e ultimamente unha máis moderna, que avanza moito, coas fresas para rematar as solas e as cintas de banda para lixar os fondos».

Su trabajo ha cambiado mucho. «Antes parcheábanse as botas de goma e os chanclos, que abundaban entre os labradores», recuerda. «Hoxe encárganche pegados de sandalias ou tráenche zapatos coas tiras descosidas, porque son tan baratos... Tamén se botan algunhas solas, pero xa poucas, ten que ser un zapato bo, de piel, dos de antes, que duraban anos. Deixáronse de poñer solas de coiro e as poucas que hai non se cosen coma antes, agora é todo pegado». Maneja con soltura la lezna, una herramienta con mango de madera para agujerear la piel. En el calzado, sostiene, «non hai que escatimar, que logo veñen os fungos e os problemas nos pés».

En cinco décadas, «houbo anos bos e malos, altibaixos, sobre todo no comercio, moi condicionado polo tempo, porque cun inverno sen choiva ou cun verán malo non sae a mercancía». Siempre rodeado de pájaros, su gran afición, «ata 50, cun xaulón grande na ventá». Ahora, mientras apura los últimos encargos, ya solo le acompaña un canario.

BENIGNO FREIRE ZAPATERO de cedeira