Obras de Castelao sobre o ensino únense á peza «A derradeira leición do mestre»

A derradeira leición do mestre, o óleo de máis de dous metros que Alfonso Daniel Rodríguez Castelao pintou en 1945 e que está considerado como o Guernica galego, exporase en Galicia por primeira vez a partir do próximo 5 de outubro. Nuns días, segundo indicou o conselleiro de Cultura, Román Rodríguez, este cadro que o artista de Rianxo pintara en homenaxe ao seu amigo e intelectual Alexandre Bóveda, fusilado o 17 de agosto de 1936, emprenderá a viaxe desde a Arxentina para ser o eixe central da mostra Castelao maxistral, que se desenvolverá na Cidade da Cultura. Unha exposición que tamén pretende amosar o que foi o ensino en Galicia e o papel desenvolvido polos mestres na construción da educación pública entre os anos 1900 e 1936. «Buscamos a maneira de ir contando como era o mundo do ensino, as súas carencias, e como a emigración o apoiou», explicou o comisario da exposición, Miguel Anxo Seixas Seoane.

Deste xeito, o cadro A derradeira leición do mestre, que ata agora nunca saíra do Centro Galicia de Buenos Aires, estará acompañado ata o 3 de marzo do 2019 de 39 debuxos que Castelao realizou sobre o ensino obrigatorio en Galicia e que foron publicados tanto en xornais galegos como en revistas da emigración. Será a primeira vez que se recompilen nunha mostra. «Todo o que Castelao ten dedicado ao ensino en debuxo estará nesta exposición», engadiu Seixas, quen lembrou que estes traballos reflicten un ensino que non estaba adaptado á realidade galega.

A exposición Castelao maxistral tamén servirá para profundar na pegada deixada por A derradeira leición do mestre, un cadro co que «Castelao lle puxo imaxe e voz á inxustiza». Recolleranse diferentes edicións, que foron publicadas incluso en chinés, e abordarase o eco que segue tendo esta «obra irrepetible e que representou a Galicia e aos galegos por todas partes». Así mesmo, haberá apartados dedicados á etapa de Castelao como profesor de debuxo, unha homenaxe a dous parentes mestres do artista de Rianxo que se suicidaron antes de ser asasinados e unha relación dun cento de mestres que foron fusilados. «É unha homenaxe a todas as persoas exemplares», sentenciou Seixas. En total, a mostra contará con 92 pezas e documentos, tanto pertencentes a museos e institucións galegas como a particulares.

Castelao pintou A derradeira leición do mestre baseándose nunha das estampas do seu libro Galicia mártir. «Este cadro ten un valor importantísimo porque ten unha mensaxe que nos debe servir para aprender; aprender do noso pasado e a ser conscientes del para evitar que se reproduza, e mirar para adiante con orgullo e esperanza», asegurou onte o conselleiro de Cultura, Román Rodríguez, despois de incidir no simbolismo desta obra, «que é un dos grandes referentes da nosa cultura». O representante da Xunta tamén subliñou o papel da educación como fundamental para evitar situacións «produto do fanatismo, a intolerancia e o totalitarismo».

No acto para presentar a mostra, ademais do conselleiro e o comisario, tamén participaron os presidentes das fundacións Castelao e Alexandre Bóveda, Carlos Mella e Uxío-Breogán Diéguez, respectivamente, que colaboran neste proxecto expositivo. «Castelao non fixo máis que poñernos fronte á realidade; por iso, esa especie de ocultamento que se fixo durante moitos anos da súa figura foi unha desgraza. Hoxe, parece ser que Castelao empeza a ocupar o seu sitio. Non imos facer un mito, unha figura redentora, pero si imos darlle o seu propio valor», asegurou Mella, quen reivindicou a plena vixencia da mensaxe do intelectual galego. Pola súa parte, Diéguez subliñou que o cadro no que se recoñece nese mestre a faciana de Alexandre Bóveda simboliza a todos os caídos en defensa da liberdade. «Queremos que esta obra poida facer reflexionar sobre o que fomos e o que deixamos de ser polo golpe militar e a longa ditadura», afirmou Diéguez.

---

---