Eva Veiga: «Escribir pode parecer prescindible para a vida, pero para min é imprescindible»

Cando tiña catro anos a súa nai deixouna na escola unitaria de Ombre. Aquel día Dona Carmen recitou un poema. Deixouna abraiada. Cando chegou a casa, na hora do xantar, dixo que quería ser poeta. A súa nai, sorrindo, mirouna e díxolle: «Os poetas son pobres». Non lle importou e Eva Veiga (Ombre-Pontedeume, 1961) dedica a súa vida a traballar coa palabra, durante un tempo como xornalista e sempre como poeta. «É un lugar de difícil acceso/e non sei realmente o que alí acontece», escribe no poemario Soño e vértice (Espiral Maior), polo que acaba de recibir o Premio da Crítica esta muller que non recoñece máis patria que Ombre, ese val con dúas cousas fundamentais: o tren e un punto de fuga cara o mar.

-Primeiro, o clásico: ¿que supón este premio?

-A verdade é que fai ilusión ese recoñecemento porque non é algo ao que te presentas: tes un libro que está aí entre tantísimos. Este ano había moi bos libros publicados de poesía e de narrativa foi unha boa colleita. Que os críticos escolleran o meu fai ilusión por inesperado, non o esperaba en absoluto. É unha alegría e dá azos para seguir traballando un eido que esixe moito.

-¿Por qué é esixente a poesía?

-Escribir é algo que, en principio, parece prescindible para a vida. Xa fas outras cousas necesarias. Curar enfermos ou ensinar na escola ten unha recompensa case inmediata. Escribir parece algo máis prescindible. Coido que non é así. Para min escribir é imprescindible. A sociedade precisa a poesía. Cando estás facendo algo, cando queres comunicar algo, tratas de que sexa o mellor de ti, o mellor que experimentas no coñecemento, na evolución e sempre me parece pouco. Sei que teño que ir máis alá, sempre estudando, dándolle voltas, observando...

-Como tamén di neste poemario premiado, a poesía ¿é un lugar de difícil acceso?

-Efectivamente. É un lugar de difícil acceso porque tentas non afondar e por iso mantén o seu misterio: a poesía é misterio, é vencer o medo a estar cerca do abismo, é unha función invisible e o que fai é ir máis aló do que vemos. Hai que vencer moitas dificultades para ir cara a iso que non está pero é a intuición a que nos dirixe a través do exercicio da linguaxe, só que é outra forma de linguaxe: é unha linguaxe libertaria que escapa do instituído e así é cando pode acadar algo diferente. Para iso hai que afinarse sensiblemente, afinar o corpo, reelaborar, transformar: a poesía é unha transformación.

-¿Que transforma?

-No grupo Ouriol, que formo cos músicos Bernardo Martínez e Fito Ares, recitamos a Miguel Hernández e a Avilés de Taramancos. A poesía de Miguel Hernández posúe esa capacidade de transformar tanta dor en beleza, se non transformamos a realidade é terrible. A poesía ten a capacidade de soñar -por iso o título do poemario é Soño e vértice-, é proxectarse no futuro desde un presente moi consciente.

-¿Como era iso de querer se poeta con catro anos? ¡Iso si que é proxectarse no futuro!

-Que milagres ten a vida. Era moi pequena. Non lía aínda, non podía ir á escola, pero miña nai mandoume para que estivese alí. A mestra leulles un poema que foi coma un soño da transformación da bolboreta e quedei tan pasmada que é o que trato de facer agora co grupo Ouriol: aquelas palabras cun ritmo crearon un mundo máxico, e fixeron un efecto de mutación: a min mutoume o cerebro nese momento.

-En Ombre o mar era o seu punto de fuxida. ¿Sigue sendo?

-O mar e as vías tren que pasaba. Pensaba que o tren me tiña que levar lonxe, sempre quixen viaxar, irme e despois sempre quixen volver... Neste poemario, que foi Premio de Carral e Cidade de Ourense, poetizo a orixe, o alí, porque alí e onde comezo a volver a ir por leña, por amor... A poesía busca ese momento de iniciación, de dicir algo por primeira vez, de buscar a inocencia, ese instante marabilloso queda alí coma unha ascua que para min sigue acesa sempre, como cando a nomeas por primeira vez.

---

---

---