Estou a contemplar un cadro no que un vello cazador parece contar ao neto algunha historia. O neno está axeonllado no tallo, atento, sen facer caso do prato coa cea e o avó, sentado fronte a el, aloumiña a escopeta que descansa no seu brazo. O escenario é unha cociña camponesa, na Italia garibaldina. É o Vecchio cacciatore, pintado en 1885 por Domenico Induno, artista italiano implicado no Risorgimento, compromiso que o levou a pintar o óleo Garibaldi ferito in Aspromonte.
O avó tén nas súas palabras a música doce dos outonos. Unha voz gastada coma un vello rodicio que moe pequenas e fondas historias de bosques e amenceres na agarda do corzo e do xabaril; de procuras da lebre en milleiras douradas; da silenciosa procura da arcea nos bosques húmidos; da compaña do seu braco spinone na procura das charrelas esquivas polas xesteiras.
Eu coñecín, cando novo, aos vellos cazadores da Ponteceso. En cociñas escuras teño escoitado as mesmas historias que o neno italiano, sentado nun tallo a carón da lareira ou quentado polas rachas que ardían na cociña de ferro. A miúdo, do teito penduraban lavancos, coellos e perdices. Unha vez vin dúas barnaclas, os gansos que cruzaban o océano cara as nosas rías, extraviados no temporal, desde o norte europeo ou as costas orientais norteamericanas. A carón dos lavancos que ben coñeciamos, as barnaclas eran enormes e grises.
Os vellos cazadores camiñaban silenciosos cara as várceas e os montes das agras. Agardaban polo lavanco nas lagoas que o inverno deixaba nas milleiras preto do río. Agochados entre a cañiceira, escoitaban o esgrevio grasnido da garza, que procuraba abeiro coas últimas e escasas luces da tarde invernal, mentres acendían un cigarro e se abrigaban nas vellas zamarras.
Nacemos e criámonos nun pequeno país de xungais e milleiras, e levamos na nosa memoria o recendo agre do fango.
Por iso, as imaxes dos cazadores no lusco-fusco aparecen decote tan nítidas, tan limpas, a chamaren por nós con voz devanceira.