-O mundo está cheo de estafadores. Se non te rouba a familia, hate roubar o goberno.
Mais ou menos esta era a filosofía dun meu veciño, tipo pesimista e desconfiado onde os houbese. Tampouco é que el fose exemplo de nada. Tal era a súa afección a mover marcos, que os colindantes acabaron poñéndolle un alcume que o fixo famoso: O Rexistrador.
Acordeime del e da súa teoría sobre a superpoboación de estafadores lendo unha nova neste mesmo xornal. Refírome ao caso dun ancián de Ordes que acudiu á súa oficina bancaria para que lle desen 48 mil euros. O empregado da entidade, estrañado pola suma de cartos que o cliente quería sacar, acabou evitando unha estafa. O señor tiña pensado entregarlle aquel enorme feixe de billetes a un vidente que o agardaba na porta. O meigo convencérao de que sabía o número do gordo da lotaría de Nadal deste ano. Vista a entroidada, o bancario chamou por teléfono ao cuartel.
O delincuente de marras acabou detido alí mesmo. Era coñecido na vila por encher as caixas de correos e os parabrisas con tarxetas publicitarias: «Vidente. Conozca su porvenir: su futuro económico, amoroso...». E visto o sucedido, aquela comunicación de guerrilla parece que lle estaba dando os seus froitos.
Pero, que é unha estafa? O dicionario define a estafa como un delito que consiste en causar, mediante engano, un prexuízo contra a propiedade dunha persoa en beneficio de quen o fai. Se acudimos a el tamén nos aclara que este verbo procede do italiano staffare: «Sacar o pé do estribo». Case sempre, unha vez desenterrada, a etimoloxía das palabras acostuma ser luminosa.
Vendedores de fume hainos dende que o mundo é mundo. Entre esa inxente lexión houbo algúns que incluso pasaron á historia. Hai tempo xa lles falei aquí do checo Victor Lustig, un dos maiores farsantes do século XX. Entre outras cousas foi quen de vender a torre Eiffel facéndose pasar por un alto funcionario do goberno francés. Enganara a un próspero empresario ao que lle prometera amañar un concurso público a cambio dunha substanciosa comisión. Polo que se ve, o industrial tampouco era precisamente un anxo do ceo.
Basicamente, Victor Lustig estafou a xente á que lle podía faltar de todo menos o diñeiro (incluso xa chegou a xogar ao mesmísimo Al Capone), pero hai moitos outros que non dubidan en enganar ás persoas máis vulnerables con tal de sacar algún beneficio. Véñenme agora á mente eses miserables que, facéndose pasar por revisores do gas ou dunha compañía eléctrica, non dubidan en enganar a anciáns que sobreviven das súas pensións anémicas.
Pola contra, hai outros casos en que un estafador pode acabar sendo un verdadeiro heroe popular. O episodio máis memorable foi o que protagonizou Wilhelm Voigt. Este zapateiro alemán pasou á historia por un engano que cometeu en 1906. Canso de vivir na pobreza, un día tivo unha idea para saír da ruína constante e decidiu levala a cabo. Despois de mercar nunha tenda de segunda man un uniforme de oficial do exército, foi quen de convencer a un pelotón de soldados para entrar na casa consistorial de Kopenick, deter aos cargos políticos e marchar con preto de catro mil marcos da época. As autoridades tardaron varias semanas en dar con Voigt, que xa gastara boa parte da fortuna polos prostíbulos de Berlín.
Logo de pasar dous anos preso, o Kaiser Guillermo II decidiu indultalo. Era consciente de que se convertera nunha especie de heroe popular. Voigt acabou vivindo de contar a súa peripecia por media Europa. Aínda hoxe á entrada do consistorio de Kopenick hai unha súa estatua de bronce, vestido de capitán do exército prusiano.