A razón pola que non se acaba o mundo

Ramón Vilar FÓRA DE COBERTURA

CARBALLO

22 mar 2015 . Actualizado a las 11:56 h.

-Os nenos cada vez son máis listos. Non é de estrañar, como agora os encargades na clínica, xa os escolledes ao voso gusto: este mestre, estoutro gaiteiro...

O paisano botou unha gargallada celebrando a súa propia ocorrencia. Despois deixou que unha nube pasase fugaz polos seus ollos e asegurou que unha festa non é completa sen rebumbio infantil. Para el, que nunca tivo fillos, a xornada máis alegre da semana é o sábado e a máis tristeira cadra sempre a domingo: os días de chegada e de partida de dous sobriños netos que viven na Coruña. Evidentemente, sempre se bota máis en falla o que non se ten. Unha amiga de miña nai, que ten tres netos pequechos, ten unha teoría que introduce algún matiz:

-Cando me veñen os netos a fin de semana hai alegría dobre: unha cando mos traen e outra cando veñen por eles.

Comezaba este texto cunha cita textual dun veciño que aseguraba que «cada vez son máis listos». ¿Cantas veces non temos escoitado iso de que un rapaz de catro anos é hoxe máis espelido que un de catorce dos de antes? Agora que teño dous fillos de curta idade volvo ouvir infinidade de veces os mesmos tópicos: «Que pequenos tan listos», «estes rapaces ven medrar a herba»... Á xente maior, e a que non o é tanto, queda abraiada ao ver como se manexan cunha tableta ou cun ordenador.

-Veñen tan preparados para os chintófanos que xa valen para entrar na Xunta.

Os nenos son como fomos todos na infancia: seres cheos de vida que se adaptan incriblemente ao entorno e que absorben como esponxas o que lle poñan diante. A única diferenza é a época que lles toca vivir: son eles e as súas circunstancias. Acaso non é certo que os nosos avós tamén pensaron que eramos superdotados? Sabiamos prender a televisión, cambiar os dous canais, subir e baixar o volume... Non, non é verdade que os de hoxe en día sexan máis intelixentes que os de antes. Alimentando egos con mentiras non contribuímos a facelos máis felices, máis ben a todo o contrario. Explícano moi ben os cataláns Paco Liván e Roger Olmos nun fermosísimo libro infantil que publicou en galego OQO Editora: A cousa que máis doe do mundo. E esa cousa non é outra que a mentira.

Nos máis cativos proxectamos as ilusións como familia e como sociedade. Sabemos que eles ocuparán o noso sitio e no fondo agardamos, cun pouso de escepticismo, que sexan quen de construír un mundo mellor para eles e para os demais. Pouco ou nada lles axudamos facéndolles crer que son os máis intelixentes do universo: que son moitísimo máis listos ca nós, ca os seus avós, ca os outros compañeiros. Sen darnos conta, estamos dándolles o contrario do que realmente precisan. Se algo necesitan nesa primeira infancia son ferramentas que lles axuden a descubrir o mundo que os rodea, que lles permitan interpretalo, facelo seu e, sobre todo, que nunca perdan ese afán de aprender, que é ao remate o único xeito de mellorar como persoas.

Con cada pequecha que chega ó mundo ábrense milleiros de esperanzas. Mais tampouco é certo que os pais sexamos ningúns heroes. Na maioría dos casos veñen porque así o queremos, porque, recoñezámolo, cremos que imos ser máis felices. Que os pais non son mártires xa o aprendín antes de selo. Explicoumo cunha ilustrativa figura retórica unha velliña que tivo unha morea de fillos. Cando lle preguntei o por que de tantos, engruñou os ombros, gardou silencio uns segundos e despois foi explícita abondo.

-Mira meu neno, vouche explicar como é o asunto: se a entrada fose como a saída... acabábase o mundo. Pero, ao haber unha diferenza coma do día á noite, a moa non para de dar voltas.