A partitura máis antiga do Himno é unha versión para banda de 1906

C. P.

CULTURA

O autor é un emigrante galego, Felipe Pereira, e todo indica que así foi como se estreou a obra en 1907

16 feb 2008 . Actualizado a las 04:06 h.

A Xunta de Galicia presentou a partitura orixinal e manuscrita que, segundo todos os indicios, foi a versión do himno galego para banda que se utilizou para a súa estrea no teatro do Centro Galego da Habana o 7 de decembro de 1907. O autor deste arranxo é Felipe Pereira, un músico galego emigrado a Cuba, a quen lle faría o encargo Fontenla Leal, promotor e impulsor da existencia deste símbolo.

Esta partitura orixinal non se coñecía. E foi achada nos arquivos da Banda Municipal de La Habana cando, por mor da celebración do centenario do himno na capital cubana, os investigadores galegos buscaban materiais históricos para a exposición que se inaugurou o 19 de decembro na igrexa de San Domingos de Bonaval, onde segue aberta. Foi no marco desta mostra na que o seu comisario, Xosé Luís Axeitos, e o secretario xeral de Análise e Proxección da Presidencia, José Manuel Rivera Otero, mostraron esta partitura e o orixinal tamén manuscrito doutra versión que si se coñecía, a de Martín Menéndez, pero que tamén recuperaron agora na Habana.

Axeitos está convencido de que o arranxo de Pereira é o que usaron para interpretar por primeira vez o himno galego, porque está datado en 1906 e no ángulo superior dereito do manuscrito figura: propiedade de Fontenla Leal, escrito do seu puño e letra. Deduce que Fontenla encargoulle a versión porque Pascual Veiga acababa de falecer. A versión de Menéndez é de 1907, e o investigador pensa que non puido ser a que se interpretou na estrea porque fixo falta algún tempo de ensaios, e porque son arranxos para banda militar. Sabíase da súa existencia porque forma parte da obra editada por Fontenla leal en 1909 Apuntes, xunto con outro que fixo Ramón López Ejea, que como Menéndez formaba parte da Banda Municipal da Habana.

Se Pascual Veiga chegou a escribir a partitura para banda ou orquestra do himno galego non se coñece. Só existe, e consérvase, a versión para piano e orfeón que lle mandou a Cuba a Fontenla Leal dous días antes de falecer en Madrid, o 12 de xullo do 1906, cando ambos traballaban mar por medio no proxecto de poñerlle música ao poema de Pondal. Por iso, segundo Rivera Otero, cobra sentido o encargo que lle fixo a Felipe Pereira. Este músico tamén fixera uns anos antes unha versión musicada do poema hímnico de Armada Teixeiro, de 1886. Segundo Xosé Luís Axeitos, «todo apunta outra vez á intervención patriótica de Fontenla Leal, xa que algunhas destas versións descoñecidas ata hoxe pertencían aos fondos documentais que custodiaba o ferrolán». Cualifica este material como «algúns dos fetiches» da exposición, mentres que Rivera Otero considerou que son «unha reliquia identitaria», e defende a teoría de Axeitos de que esta é a partitura máis antiga do Himno «polos indicios razoables que existen, porque nunca se saberá con total seguridade», a non ser que se produza un achado insospeitado.